به طور کلی یادگیری، مسیر است نه مقصد. یادگیری سریع نیز این قاعده مستثنی نیست. شما به‌عنوان یک توسعه‌دهنده نرم‌افزاری همیشه می‌توانید مطالب جدید یاد بگیرید و مهارت‌هایتان را بهبود ببخشید؛ البته اگر خودتان هم بخواهید. برای مثال بسیاری از توسعه‌دهندگان وقت زیادی را برای یادگیری مهارت‌های فنی صرف می‌کنند اما متأسفانه راهشان را اشتباه انتخاب می‌کنند. اگر مسیر درست را برای یادگیری انتخاب کنید، می‌توانید به‌سرعت نور یاد بگیرید و حتی آموخته‌هایتان را هم با دیگران به اشتراک بگذارید.
افراد بسیاری هستند که می‌خواهنددر مسیری یادگیری مهارتی خاص قرار بگیر
اگر شما هم مسیر اشتباه را طی کرده‌اید و حالا تصمیم دارید با روش صحیح یادگیری آشنا شوید، با ما در ادامه این مطلب همراه باشید.
“این مقاله توسط تیم نویسندگان هاست ایران تهیه شده است. هاست ایران یکی از معتبرترین و برترین ارائه‌دهندگان سرویس وب‌هاستینگ در ایران است. شما می‌توانید برای خرید هاست به صفحه مورد نظر مراجعه کنید.
به یاد داشته باشید قبل از خرید هاست در صورتی که دامنه فعالی نداشته باشید ابتدا باید اقدام به خرید دامنه کنید.
همچنین اگر کسب‌وکاری دارید که به سرعت در حال رشد است ما به شما پیشنهاد می‌دهیم که با مراجعه به صفحه خرید VPS از این سرویس کاربردی و به‌روز دیدن کنید.”
روش‌های یادگیری سریع چیست؟
پیش از آنکه به روش یادگیری مهارت‌های فنی بپردازیم، بهتر است درباره روش صحیح یادگیری صحبت کنیم. شما می‌توانید با انتخاب شیوه صحیح آموزشی، هر موضوعی را به‌سرعت یاد بگیرید و به خودتان هم آموزش دهید.
بهتر است پیش از هر کار، یک سیستم آموزشی منظم و معتبر برای یادگیری طراحی کنید و هر چه در نظر دارید یاد بگیرید را در آن وارد کنید.
ممکن است شما هم درروند یادگیری برنامه‌نویسی چنین سامانه‌ای را به‌صورت کاملاً ناخودآگاه برای خودتان طراحی کرده باشید. درواقع اگر قصد دارید در کمترین زمان ممکن بیشترین موارد را بیاموزید، باید به دنبال یافتن راه‌ها و روش‌های مؤثری باشید که راندمان یادگیری شما را افزایش می‌دهند. طبیعتاً در این مسیر به الگوی مشخص و بهینه‌ای از یادگیری دست می‌یابید که سرعتتان را در آموختن افزایش می‌دهد.
روند اصلی یادگیری
ایده اولیه یادگیری کاملاً ساده است. شما باید قبل از هر چیز بدانید که می‌خواهید چه مهارتی را بیاموزید و وسعت فعالیت این حوزه چقدر است.
باید در مورد موضوع موردنظرتان تا جایی که امکان دارد، اطلاعات کسب کنید تا دورنمای فعالیتتان را در آینده درک کنید؛ سپس این حوزه مهارتی را تا جایی که مایلید محدود کنید تا حیطه یادگیری و فعالیت فعلی شما مشخص شود. در این مرحله که اولین قدم در یادگیری به شمار می‌آید، باید بتوانید تخمین بزنید که در مدت‌زمانی واقع‌بینانه، چقدر می‌توانید در یادگیری پیشرفت کنید.
هدفتان را مشخص کنید
باید از ته قلبتان مطمئن باشید که می‌خواهید چه مهارتی را و به چه دلیلی بیاموزید و مهم‌تر از همه از چه استانداردی برای سنجش آموخته‌هایتان استفاده خواهید کرد.
افراد بسیاری هستند که تصمیم می‌گیرند حرفه یا مهارت خاصی را بیاموزند اما هیچ روشی برای سنجش میزان موفقیتشان در یادگیری ندارند.
وقتی این مراحل را طی کردید زمان آن فرارمی‌رسد تا منابع موردنیازتان را تهیه کنید.
پیشنهاد می‌کنیم تنها به خواندن یک منبع بسنده نکنید. به‌جای مطالعه یک کتاب به‌صورت تمام و کمال، چندین منبع معتبر را بخوانید. (بعضی مؤسسات کنکوری مخالف این حرف ما هستند!) این منابع الزاماً کتاب نیستند و می‌توانند وب سایت، پادکست، مجله تخصصی، دوره‌های آموزشی ویدیویی، نظرات شخصی متخصصین و غیره باشند.
برای مثال اگر به دنبال یافتن منابع موثق به زبان انگلیسی برای بهبود بخشیدن به مهارت‌های برنامه‌نویسی‌تان هستید، به این لینک‌ها سر بزنید:
- مقاله: What’s the Best Programming Language to Learn in 2017
- مقاله: ۲۱ Steps to Becoming a Successful Web Developer
- کتاب: Jump Start CSS / JavaScript: Novice to Ninja / Jump Start PHP / Jump Start HTML5 / Jump Start Rails
سپس با استفاده از این منابع، برای خودتان یک برنامه واقعی و جدی یادگیری طراحی کنید. درواقع شما ترتیب یادگیری موارد و مهارت‌ها را در این حوزه فنی برنامه‌ریزی می‌کنید. پیشنهاد می‌کنیم محتوای آموزشی‌تان را به فصل‌ها یا بخش‌های مجزا تقسیم کنید.
حالا وقت شیرجه زدن در اقیانوس یادگیری است. یادگیری‌تان را همان‌طور که گفتیم طبق برنامه پیش ببرید و هرکدام از فصل‌ها را جداگانه مطالعه کنید. هر فصل را به‌خوبی بخوانید تا به درک مناسبی از مطالب آن برسید و مدتی را هم صرف تمرین این مطالب کنید. در مرحله آخر جدی‌تر به مطالعه دوباره بپردازید و پاسخ سؤال‌هایی را که برایتان پیش‌آمده، پیدا کنید.
شما باید بر یادگیری همراه با عمل تمرکز کنید. به‌عبارت‌دیگر یادگیری‌تان باید عملی باشد.
کلید یادگیری موفق در مهارت‌های فنی اینجاست که پیش‌خوانی‌هایتان روی‌هم تلنبار نشود. به‌جای انباشتن مشتی نظریه، از حس کنجکاوی‌تان برای پیش بردن روند یادگیری بهره ببرید. محتوای آموزشی را به‌خوبی مطالعه کنید و هیچ نکته‌ای را از قلم نیندازید. بی‌شک خودتان می‌توانید نکات مهم هر محتوا را شناسایی کنید.
مقاله مرتبط: ۱۰ راه برای بالا بردن سطح یادگیری
یکی از مشکلات خودآموزی آنجاست که در مطالعه منابع متعدد گم می‌شوید و نمی‌دانید چه موضوع‌هایی از اهمیت ویژه برخوردارند. با دوباره خوانی و تمرین آنچه خوانده‌اید، سؤال‌هایی برایتان پیش می‌آید که نباید بی‌پاسخ رهایشان کنید. وقتی برای یافتن پاسخ سؤال‌ها تلاش کرده و آن را می‌یابید، موضوع موردنظر برای همیشه در ذهنتان باقی خواهد ماند.
آنچه آموخته‌اید را به دیگران منتقل کنید
اصلاً مهم نیست که به چه کسی آموزش می‌دهید؛ فقط سعی کنید آموخته‌هایتان را بیان کنید. شما حتی می‌توانید آنچه یاد گرفته‌اید را برای حیوان خانگی‌تان بازگو کنید. آنچه اهمیت دارد شناخت شما از افکارتان و یافتن راهی برای انتقال آنها به دنیای بیرون است. دقیقاً همین‌جاست که یادگیری شما از سطح دانش به درک عمیق می‌رسد. آنچه تابه‌حال گفتیم، روشی ست که می‌توانید از آن برای یادگیری سریع در تمامی زمینه‌ها بهره ببرید.
حالا اجازه دهید کمی تخصصی‌تر درباره یادگیری مهارت‌های فنی مانند برنامه‌نویسی صحبت کنیم.
یادگیری عملی
اغلب افراد در یادگیری عملی موفق‌تر ازنظری عمل می‌کنند و وقتی درباره آموختن مهارت‌های فنی و توسعه آنها صحبت می‌کنیم، یادگیری عملی حرف اول را می‌زند. غیرممکن است که بتوانید تمام مهارت‌های فنی را با دیدن ویدیوهای آموزشی یا خواندن منابع چاپی فراگیرید. مهارت‌هایی هستند که یادگیری آنها به‌صورت عملی الزامی است.
ممکن است بامطالعه درباره تکنولوژی خاص یا نوعی زبان برنامه‌نویسی به اطلاعات خوبی دست پیدا کنید و متوجه شوید که به‌وسیله آنها می‌توانید چه‌کارهایی انجام دهید؛ اما وقتی قادر نیستید در عمل از این اطلاعات استفاده کنید، دانش شما سطحی می‌ماند.
ممکن است به نظر شما یادگیری برنامه‌نویسی با خواندن کتاب هم ممکن باشد، اما آیا فکر می‌کنید بتوانید مبحثی مانند کنترل نسخه منبع (Source Control) را هم به همین منوال یاد بگیرید؟
اگر تابه‌حال به‌صورت عملی پوشه‌ای را در شاخه نامناسب قرار نداده‌اید یا کد منبع را اشتباهی استخراج نکرده‌اید، هرگز یاد نمی‌گیرید چگونه باید از کنترل سورس استفاده کنید. شما فکر می‌کنید که همه‌چیز را یاد گرفته‌اید؛ اما در اشتباه هستید.
چگونه به‌صورت عملی بیاموزیم؟
اگر قصد آموختن مهارت خاصی را دارید، ابتدا از خودتان بپرسید این مهارت قرار است چگونه به شما کمک کند؟
اگر احساس می‌کنید که یادگیری این مهارت برای شما در اولویت قرار ندارد، از خودتان بپرسید آیا اصلاً لزومی دارد برای یادگیری‌اش در هر زمان دیگری وقت و انرژی صرف کنید؟ همه ما تابه‌حال این اشتباه وحشتناک را مرتکب شده‌ایم و زمان زیادی را برای یادگیری موضوع‌هایی صرف کرده‌ایم که هرگز به دردمان نخورده است.
اگر برای یادگیری مهارت‌های فنی دلیل و هدف واقعی داشته باشید و بدانید که پس از یادگیری می‌توانید از آن استفاده کنید، از اتلاف وقتتان جلوگیری می‌کنید و باانگیزه وارد روند یادگیری می‌شوید.
مقاله مرتبط: ١٠ سایت برای یادگیری آسان برنامه‌نویسی وب‌سایت
اما موقعیتی را تصور کنید که شما نیاز مبرمی به یادگیری این مهارت ندارید. شاید اصلاً تمایل داشته باشید برای یافتن شغل تازه، مهارت‌های جدید یاد بگیرید. در این صورت باید برای یادگیری مهارت تازه، هدف بسازید.
مثالی برای یادگیری عملی
فرض می‌کنیم شما قصد دارید پایگاه داده‌های رابطه‌ای (Relational databases) و کاربرد آنها را بیاموزید. ممکن است بدین منظور مطالبی درباره دیتابیس پیدا کنید، بخوانید و بخواهید تمرین‌هایش را عملاً اجرا کنید. چند پرس و چو (Query) اجرا کنید و تلاش کنید از روند آن سر دربیاورید. ممکن است این روش تا حدودی هم مؤثر واقع شود.
اما اگر هدف شما ایجاد پایگاه داده برای ذخیره کردن کلیپ و فیلم باشد، روش مذکور می‌تواند مؤثر واقع شود؟
اگر بخواهید در این پایگاه داده به اجرای کوئری های مختلف بپردازید و فیلم خاصی را اضافه یا حذف کنید چه؟
شاید قصد کنید بعد از طراحی این پایگاه داده یک اپلیکیشن هم برای دسترسی آسان به آن طراحی کنید. آیا فکر می‌کنید با خواندن منابع و اجرای چند مثال ساده تمام این کارها امکان‌پذیر می‌شود؟
امیدواریم حالا به اهمیت هدفمند بودن یادگیری پی برده باشید. حالا می‌دانید که چه موضوعی را و به چه منظور فرا می‌گیرید.
اگر واقعاً قصد داشته باشید که پایگاه داده رابطه‌ای ایجاد کنید، از چه رویکردی برای یادگیری آن بهره می‌برید؟
حالا می‌دانید چه موضوعی را می‌خواهید یاد بگیرید. می‌توانید در کتب مرجع و ویدیوهای آموزشی به دنبال همین موضوعات دقیق بگردید و فقط همان قسمت‌ها را بیاموزید.
بعد از مطالعه این قسمت‌ها باید یک پایگاه داده واقعی ایجاد کنید. این کار باید از حالت تمرینی خارج شود و به شکل هدفی واقعی درآید. وقتی با این روش به یادگیری و تمرین می‌پردازید، اطلاعات بیشتری می‌آموزید؛ علاوه بر اینکه یادگیری عملی همیشه جالب‌تر از روش نظری است.
مدرسان خوب چگونه آموزش می‌دهند؟
ممکن است برایتان جالب باشد بدانید بهترین مدرسین مهارت‌های فنی امروزه از چه روشی برای تدریس مهارتی مانند برنامه‌نویسی استفاده می‌کنند.
بهترین‌ها کسانی هستند که حوصله شاگردانشان را با اطلاعات بی‌مورد سر نمی‌برند و تلاش می‌کنند فقط آنچه لازم است را آموزش دهند. گاهی ممکن است اطلاعات و مواردی وجود داشته باشد که شاگردان بتوانند به‌تنهایی یاد بگیرند و لزومی ندارد در جلسات آموزشی به آنها پرداخته شود و بهترین مدرس‌ها این موضوع را به‌خوبی می‌دانند.
آنها اطلاعاتی به شاگردانشان می‌دهند که ارزش یادگیری بالایی دارد و تمرین‌هایی بر عهده آنها می‌سپارند که به یادگیری عمیق مطالب کمک می‌کند.
۳ چیزی که برای یادگیری مهارت‌های فنی باید در نظر داشته باشید
- نمای کلی: با یادگیری این مهارت می‌توانید چه‌کار کنید؟
- چطور شروع کنید؟
- کافی است ۲۰% مهم از کل مهارت را در ابتدا بیاموزید
نمای کلی: با یادگیری سریع این مهارت می‌توانید چه‌کار کنید؟
اطلاعات در این مرحله کاملاً سطحی و اولیه هستند. باید با تمام حیطه فعالیت و قلمروی فنی موردنظرتان آشنا شوید. دورنمای فعالیت آینده خودتان را تصور کنید و ببینید در چه حیطه‌ای مشغول خواهید شد. در این مرحله لازم نیست وارد بحث‌های فنی و یادگیری شوید.
مثلاً اگر می‌خواهید یک زبان برنامه‌نویسی یاد بگیرید، درباره تاریخچه برنامه‌نویسی تحقیق کنید و متوجه شوید که این مهارت در چه اموری بیشتر مورداستفاده قرار می‌گیرد. سپس با انواع مختلف زبان‌های برنامه‌نویسی و مهم‌ترین آنها آشنا شوید. در آخر می‌توانید برای اطلاعات جزئی‌تر به مراجع یا کتابخانه‌های تخصصی این مهارت مراجعه کنید.
هدف این مرحله آشنایی با نمای کلی و زمینه فعالیت یک مهارت خاص بدون وارد شدن به جزئیاتش است. البته همیشه می‌توانید در صورت تمایل به جزئیات بپردازید.
این مرحله برای از بین بردن نقاط کور و ناشناخته‌های احتمالی است. شما در مرحله اول با آنچه پیش‌تر نمی‌دانستید، آشنا می‌شوید.
تصور کنید که می‌خواهید نجاری یا خراطی را یاد بگیرید. باید با تمام ابزارهای آن آشنا شوید حتی اگر نخواهید از همه آنها استفاده کنید. در غیر این صورت در مرحله عملی و تمرینی با مشکلات زیادی برخورد خواهید کرد.
چطور شروع کنیم؟
بعد از آشنایی با حیطه مهارت، نوبت به آغاز یادگیری می‌رسد. یکی از مهم‌ترین و البته مشکل‌ترین مراحل در یادگیری مهارت‌های تکنولوژی، شروع آن است.
باید یاد بگیرید که چگونه هر برنامه و اپلیکیشنی را که لازم است، دانلود و نصب کنید و سپس اولین پروژه برنامه‌نویسی‌تان را ایجاد کنید. وقتی توانستید این مراحل را با موفقیت طی کنید، نوبت به تمرین‌های عملی می‌رسد. حالا می‌توانید آنچه آموخته‌اید را با آزمون‌وخطای عملی در ذهنتان تثبیت کنید.
ممکن است اغلب افراد اصلاً از این روش برای شروع خوششان نیاید و به خواندن منابع بسنده کنند، اما پیش‌تر درباره اهمیت یادگیری عملی با شما صحبت کردیم.
وقتی مهارت موردنظرتان را انتخاب کردید، کمی دربارهٔ چگونگی شروع به یادگیری آن تحقیق کنید. بی‌شک کتاب‌هایی در این زمینه پیدا می‌کنید که شما را به‌خوبی برای آغاز این مسیر راهنمایی می‌کنند.
۲۰% مهم از کل مطالب را یاد بگیرید
کافی است در ابتدای یادگیری فقط ۲۰% از کل تکنولوژی یا مهارت موردنظرتان را یاد بگیرید. شاید با اصل «پارتو» آشنا باشید. طبق این اصل ۲۰% از هر چیز می‌تواند نتیجه‌ای معادل ۸۰% باقیمانده ارائه کند. کلید یادگیری مهارت‌های فنی در شناخت این ۲۰% اصلی است.
از خودتان بپرسید کدام قسمت‌های اندک را بیاموزم تا بتوانم با استفاده از آن، ۸۰% کار را انجام دهم؟
یافتن ۲۰% اساسی و مهم در مهارت موردنظرتان از خواندن منابع و کتاب‌های قطور هم مهم‌تر است.
بسیاری از منابع چاپی و فیلم‌های آموزشی مانند راهنمای کلی عمل می‌کنند و اصلاً به ۲۰% مهم مطالب نمی‌پردازند. در این کتاب‌ها نمی‌توانید مهم‌ترین قسمت‌های مهارت را پیدا کنید.
اگر در کنار یادگیری به انجام این مهارت مشغول هستید، به‌احتمال‌زیاد خودتان متوجه مهم‌ترین و پرکاربردترین قسمت‌ها خواهید شد.
اجازه دهید دوباره به مثال پایگاه داده رابطه‌ای بازگردیم. اگر می‌خواهید پایگاه داده رابطه‌ای یاد بگیرید، حتماً متوجه خواهید شد که نوشتن Select Statement در همان ۲۰% مهم جای می‌گیرد.
اگر کتابی درباره SQL بخوانید، اطلاعات کافی درزمینه گزینش، واردکردن، به‌روزرسانی، حذف کردن، نمایه‌سازی و دیگر عملگرهای پایگاه داده به دست می‌آورید.
اگر به‌صورت عملی یک پایگاه داده رابطه‌ای ایجاد کنید، بدون شک بارها مجبور می‌شوید که Select Statement را اجرا کنید. همچنین به‌صورت عملی با چگونگی ادغام کردن جدول‌ها آشنا می‌شوید.
درواقع شما به‌جای مطالعه تمام جوانب در مبحث پایگاه داده رابطه‌ای، تلاشتان را متوجه موضوع‌هایی نظیر چگونگی نوشتن SELECT Statement، ادغام جدول‌ها و دیگر دستورات و کارهای رایجی کرده‌اید که در دسته همان ۲۰% اصلی قرار می‌گیرند.
روش کاربردی دیگری هم وجود دارد که در دسته آموزش‌های عملی قرار می‌گیرد. شخصی را پیدا کنید که درزمینه مهارت موردنظرتان فعال و متخصص است و مدتی را به‌صورت عملی به دستیاری و کارآموزی نزد او بگذرانید.
با مشاهده فعالیت کسی که در مهارت موردنظرتان متخصص به شمار می‌آید، متوجه می‌شوید کدام مطالب مهم‌تر هستند و ۲۰% مهم را به‌سرعت می‌آموزید. این روش مخصوصاً برای افرادی مناسب است که در حال تقویت مهارت‌های شغلی‌شان هستند.
نوشته‌ها و یادداشت‌های متخصصین این حوزه را مطالعه کنید
در تمام زمینه‌های فنی و تکنولوژی متخصصانی هستند که آموخته‌ها و تجاربشان را به شکل کتاب یا وبلاگ شخصی منتشر می‌کنند. در آخرین توصیه می‌خواهیم به شما بگوییم که باید این مطالب و یادداشت‌ها را مشتاقانه و با دقت مطالعه کنید.
در ابتدا روزی نیم ساعت وقت بگذارید و وبلاگ‌های مختلف و فعال در این حوزه را بخوانید. وقتی زمینه و مهارت اختصاصی‌تان را مشخص کردید، جدی‌تر ادامه دهید.
گاهی کافی است نظر یک متخصص را درباره موضوعی خاص بخوانید یا بشنوید تا درک عمیقی از آن به دست آورید. ممکن است خودتان هرگز نتوانید به‌تنهایی به عمق این مطلب برسید.
درک دستورات نظری و نحوهاستفاده از فریم ورک‌ها در زبان‌های متفاوت برنامه‌نویسی، کمی با دانش اصطلاحی و رایج آن در میان برنامه نویسان متفاوت است. به همین خاطر باید درباره شیوه‌ای که متخصصان به‌صورت عملی به کار می‌گیرند، مطالعه کنید و مهارت‌ها را کاملاً کاربردی بیاموزید.
همچنین در همه زمینه‌ها شاهد مشکلات متعددی هستیم که تقریباً همه متخصصین با آن درگیر شده‌اند. درباره این مشکلات رایج هم تحقیق کنید و نظرات متخصصین و کارشناس‌های مختلف را بخوانید.
تمرین، تمرین و بازهم تمرین
نکات مهمی را تا اینجا درباره چگونگی یادگیری و بهبود مهارت‌های فنی برای شما توضیح دادیم. حالا به‌خوبی به اهمیت یادگیری عملی و کاربردی به‌خصوص درزمینه مهارت‌های فنی، واقف شده‌اید.
همچنین می‌دانید که برای روند آموختن باید برنامه‌ریزی کنید و هدف مشخصی داشته باشید. آخرین نکته در این روند، تمرین است.
یادگیری و تقویت همه مهارت‌های فنی، زمان‌بر است. اگر می‌خواهید در یک مهارت متخصص شوید، باید تمرین کنید.
ممکن است در ابتدای راه از تمرین‌هایتان نتیجه‌ای نگیرید و ناامید شوید. این ناامیدی را از خودتان دور کنید. مطمئن باشید تابه‌حال هیچ‌کس نتوانسته به‌آسانی در مهارت‌های فنی، متخصص شود.
مقاله مرتبط: ١٥ نکته برای حرفه ای شدن طراحان جوان
وقتی هدف مشخص و برنامه معینی برای یادگیری دارید، با صرف زمان و تمرین‌های مکرر، حتماً به نتیجه می‌رسید. کافی است به راهتان ادامه دهید و به روند یادگیری‌تان هم اعتماد کنید.
کلام آخر
همان‌طور که قبلاً اشاره کردیم اغلب توسعه‌دهندگان متأسفانه روش‌های خودسرانه و نادرستی را برای یادگیری مهارت‌هایشان انتخاب می‌کنند. مطمئن باشید شما با استفاده از روش‌هایی که در این مطلب شرح دادیم می‌توانید بهتر از همه این توسعه‌دهندگان به یادگیری و تقویت مهارت‌های فنی و نرم‌افزاری بپردازید. اگر شما هم روش خاصی را برای یادگیری برنامه نویسی تجربه کرده‌اید و از آن نتیجه مطلوبی کسب کرده‌اید، با ما به اشتراک بگذارید.
