شما هر روز بدون این که بدانید با سیستم عامل لینوکس سروکار دارید. از تلفن‌های هوشمند گرفته تا خودروها، سوپرکامپیوترها و لوازم خانگی، کامپیوترهای شخصی تا سرورهای سازمانی، هر کدام ممکن است با سیستم عامل لینوکس سر و کار داشته باشد. لینوکس را می‌توان در تلفن، ترموستات ماشین، یخچال یا حتی تلویزیون یافت. گذشته از آن البته که بخش عظیمی از اینترنت و بورس سراسر جهان بر روی بستر این سیستم عامل امن و مطمئن اجرا می‌شود. در این مطلب همه چیز درباره لینوکس وجود دارد. هر سوالی که درباره لینوکس و نحوه کار با آن داشته باشید در این سوال به شما پاسخ داده شده است.
سیستم عامل لینوکس
لینوکس مانند ویندوز، iOS و Mac OS یک سیستم عامل شناخته شده و پرکاربرد است. لینوکس شناخته شده‌ترین و پرکاربردترین سیستم عامل متن باز است. این سیستم نیز مانند سایر سیستم عاملها نرم افزاری است که به عنوان پلتفرم در پایین‌ترین لایه سایر نرم افزارهای دیگر کامپیوتر قرار می‌گیرد و از این برنامه‌ها درخواست‌ها را دریافت و به سخت افزارها منتقل میکند.
شما می‌توانید لینوکس را با طراحی ماژولار بسته به نیاز خود سفارشی سازی کنید. به عبارتی بسته به کاربرد لینوکس را می‌توان با اهداف مختلفی بهینه سازی کرد. اهدافی نظیر:
- عملکرد شبکه؛
- عملکرد محاسباتی؛
- استقرار روی پلتفرم های سخت افزاری خاص؛
- استقرار در سیستم هایی با حافظه، قابلیت ذخیره‌‌سازی یا منابع محاسباتی محدود
کاربران می‌توانند توزیع‌های مختلف لینوکس را برای برنامه‌های خاص انتخاب کنند یا یک توزیع خاص را برای ترکیب پیکربندیهای هسته سفارشی تطبیق دهند.
تاریخچه لینوکس
در سال ۱۹۹۱، لینوس توروالدز در حین تحصیل در رشته علوم کامپیوتر در دانشگاه هلسینکی، پروژه‌‌ای را با الهام از سیستم عامل ساده مینیکس آغاز کرد که بعداً به هسته لینوکس تبدیل شد. علت اصلی طراحی این سیستم عامل توسط او، این بود که درخواستش از سوی مدیران مینیکس رد شده بود. در نتیجه او با هدف ایجاد سیستم عاملی که به همه درخواست‌های کاربران توجه کنند، لینوکس را طراحی کرد.
توروالدز در سال ۱۹۹۶ اعلام کرد که برای لینوکس یک نماد در نظر گرفته است؛ یک پنگوئن. از سال ۲۰۰۰ که OSDL آزمایشگاه توسعه منبع باز open source ایجاد شد، هدف بهینه‌سازی لینوکس با همکاری توروالدز و هزاران برنامه نویس علاقه مند در سراسر جهان دنبال نمود.
لینوکس چه تفاوتی با سایر سیستم عاملها دارد؟
از بسیاری جهات، لینوکس شبیه سایر سیستم عامل‌‌هایی است که ممکن است قبلاً استفاده کرده باشید، مانند Windows، macOS (OS X سابق) یا iOS. لینوکس دارای یک رابط گرافیکی و انواع نرم افزارهایی که شما به آنها عادت دارید مانند واژه پرداز، ویرایشگر عکس، ویرایشگر ویدئو و غیره.
در بسیاری از موارد، خالق یک نرم افزار ممکن است نسخه لینوکس همان برنامه‌‌ای که در سیستم‌های دیگر استفاده می‌کنید را نیز ساخته باشد. به طور خلاصه: اگر می‌توانید از کامپیوتر یا سایر دستگاه‌های الکترونیکی استفاده کنید، می‌توانید از لینوکس استفاده کنید.
اما لینوکس نیز از بسیاری جهات با سایر سیستم عاملها متفاوت است. اول و شاید مهمتر از همه، لینوکس یک نرم افزار متن باز است. کدی که برای ایجاد لینوکس استفاده می‌شود رایگان است و برای مشاهده یا ویرایش توسط کاربرانی که مهارت‌های مناسب دارند، در دسترس عموم است.
اگرچه قطعات اصلی سیستم عامل لینوکس معمولاً رایج هستند، اما توزیع‌های زیادی از لینوکس وجود دارد که شامل انتخاب‌های نرم‌افزاری مختلفی می‌شود. این یعنی که شما به عنوان کاربر می‌توانید با اعمال تنظیمات و تغییرات دلخواه خود، یک توزیع اختصاصی از لینوکس را برای خود داشته باشید.
سیستم عامل لینوکس چگونه استفاده می شود؟
با وجود رایگان بودن و در دسترس بودن، لینوکس قابلیت درآمدزایی نیز دارد. شرکت‌های زیادی وجود دارند که منابع قابل توجهی را برای پیشرفت و توسعه لینوکس سرمایه‌گذاری می‌کنند تا آن را برای حوزه‌های مختلف و کاربردی بهینه کنند. برخی از نمونه این کمپانی‌ها Dell، IBM و Hewlett-Packard هستند.
هر نسخه از سیستم عامل لینوکس منابع سخت افزاری خاصی را مدیریت میکند و برنامه‌هایی را راه‌اندازی و مدیریت میکند. علاوه بر این رابط کاربری خاصی را نیز ارائه می‌دهد. همین ویژگی در لینوکس باعث شده است همه کاربران لینوکس را سیستم عامل جامعی بدانند که برای تمامی امور در دسترس است و در حوزه‌های متنوع کاربرد دارد.
به عنوان مثال، لینوکس به عنوان یک سیستم عامل محبوب برای سرورهای وب مانند آپاچی، و همچنین برای عملیات شبکه، کارهای محاسباتی که نیاز به خوشه‌های محاسباتی بزرگ، اجرای پایگاه‌های اطلاعاتی و اجرای دستگاه‌های تلفن همراه با نسخه‌های سیستم عامل مانند Android است.
انواع سیستم عامل لینوکس کدام است؟
کاربردهای متنوع سیستم عامل لینوکس از یک طرف و متن باز بودن آن از طرف دیگر، این امکان را برای کاربران فراهم کرده است که با تنظیمات مختلف بتوانند از لینوکس در امور متفاوتی استفاده کنند. برای مثال:
- سیستم عامل سرور: برای سرورهای وب، سرورهای پایگاه داده، سرورهای فایل، سرورهای ایمیل و هر نوع سرور مشترک دیگر کاربرد دارد. با توجه به اینکه لینوکس برای پشتیبانی از برنامه‌های کاربردی با حجم بالا و چند رشته‌‌ای طراحی شده است، برای همه انواع برنامه‌های سرور مناسب و قابل استفاده است.
- سیستم عامل دسکتاپ: که برای محاسبه بهره وری شخصی مناسب است. لینوکس یک محیط دسکتاپ منبع باز و آزادانه در دسترس برای کاربرانی است که آن را به سیستم عامل‌های تجاری ترجیح می‌دهند.
- سیستم عامل سرور هدلس: برای سیستم‌هایی ماسب است که به رابط کاربری گرافیکی (GUI) یا ترمینال و صفحه کلید اتصال مستقیم نیاز ندارند. سیستم‌های هدلس اغلب برای سرورهای شبکه مدیریت از راه دور و سایر دستگاه‌ها استفاده میشوند.
- سیستم عامل دستگاه: لینوکس به عنوان یک سیستم عامل تعبیه شده برای برنامه‌های مختلف، از جمله لوازم خانگی، سیستم‌های سرگر‌می، خودرو و لوازم سیستم فایل شبکه استفاده می شود.
- سیستم عامل شبکه: برای روترها، سوئیچ‌ها، سرورهای سیستم نام دامنه، دستگاه‌های شبکه خانگی و موارد دیگر. به عنوان مثال، سیسکو نسخه‌‌ای از سیستم عامل اینترنت ورک سیسکو (IOS) را ارائه می‌دهد که از هسته لینوکس استفاده میکند.
- سیستم عامل توسعه نرم افزار: برای توسعه نرم افزار سازمانی کاربردهای زیادی دارد. با اینکه بسیاری از ابزارهای توسعه به ویندوز یا سایر سیستم عاملها منتقل شده‌اند، لینوکس هم از برخی از پرکاربردترین ابزارهای توسعه نرم افزار منبع باز را پشتیبانی می‌کنید به عنوان مثال، git برای کنترل منبع توزیع شده که در انواع توزیع‌های لینوکس در دسترس است.
مزایا و معایب استفاده از لینوکس
در ادامه لیست کاملی از مزایای استفاده از سیستم عامل لینوکس را برای شما آورده‌ایم. اگر شما در هنگام انتخاب هاست، هاست لینوکسی را بر هاست ویندوزی ترجیح می‌دهید، مزایای هاست لینوکس نیز می‌تواند در همین موارد خلاصه شود:
نرم افزار متن باز: این ویژگی باعث می‌شود توزیع‌های لینوکس به متنوع‌ترین شکل ممکن در اختیار کاربران قرار گیرد. به عبارتی همه کاربران می‌توانند با توجه به نیاز خود، از نرم‌افزارهای اختصاصی در هر توزیع بهره‌مند شوند.
هزینه‌های صدور مجوز: در مقایسه با Microsoft Windows یا Apple macOS، لینوکس هیچ هزینه مجوز صریحی ندارد
قابلیت اطمینان: در سیستم عامل لینوکس همه چیز با امنیت بالایی برای کاربران ارائه می‌شود. علاوه بر این نرم‌افزارهایی که در لینوکس وجود دارند معمولاً در مقابل حملات مقابله بالایی دارند.
سازگاری: شما می‌توانید به راحتی به تمامی نرم‌افزارهای اپن سورسی که دوست دارید دسترسی داشته باشید آن هم با حفظ عملکرد اصلی در سیستم عامل. حتی زمانی که نرم‌افزار به روز شود، شما نیازی ندارید عملکرد خود را با نسخه جدید تغییر دهید.
با توجه به اینکه هیچ نمونه کاملا قابل قبول و استانداردی از توزیع‌های لینوکس وجود ندارد ممکن است طیف گسترده‌ای از گزینه‌ها پشتیبانی را کمی پیچیده کند. از طرفی هزینه‌های پشتیبانی در برخی از توزیع‌های لینوکس بسیار بالاست.
جالب است بدانید یک ویژگی لینوکس می‌تواند هم مزیت باشد و هم ضرر. چگونه؟ برای مثال، داشتن گزینه‌های زیادی برای سفارشی‌سازی سیستم عامل لینوکس برای تولیدکنندگانی که به دنبال سیستم عامل تعبیه‌شده هستند سمفید به نظر می‌رسد، اما برای شرکت‌هایی که می‌خواهند یک سیستم عامل دسکتاپ که بتواند توسط طیف وسیعی از کاربران نهایی استفاده شود، نقطه ضعف بزرگی خواهد بود.
مهم ترین توزیع های لینوکس
همانطور که متوجه شدید شمار توزیع‌های لینوکس که به صورت رایگان در اختیار کاربران قرار می‌گیرد، در سراسر اینترنت بسیار زیاد است. در واقع همه افراد می‌توانند توزیع مورد نظر خود را با توجه به نیاز خود پیدا کنند و آن را نصب کنند. شناخته شده‌ترین توزیع‌های لینوکس شامل سه مورد زیر است:
- اوبنتو (Ubuntu): این نسخه بر اساس دبیان نوشته شده است و هر شش ماه یک بار به روز رسانی می‌شود.
- سنت او اس (CentOS): این نسخه با پنل‌های مدیریتی متعدد و آپدیت‌های منظم توانسته است کاربران زیادی را به خود جذب کند. این نسخه برای اولین بار در سال ۱۹۹۱ منتشر شده است.
- دبیان (Denian): این نسخه را معمولاً به افراد با تجربه در حوزه لینوکس پیشنهاد می‌کنند. به روزرسانی‌های این نسخه از لینوکس بسیار کند است و هر یک الی ۳ سال یک بار انجام می‌شود.
طریقه نصب لینوکس
عموما زمانی که به نصب یک سیستم عامل فکر می‌کنیم ممکن است آن را کار دشواری تصور کنیم. در حقیقت نصب لینوکس از آنچه فکر می‌کنید آسان‌تر است. طریقه نصب لینوکس در توزیع‌های متفاوت، ممکن است با یکدیگر فرق کند. ما در ادامه نحوه نصب لینوکس اوبونتو را توضیح داده‌ایم.
آماده سازی لازم را انجام دهید
در این مرحله مطمئن شوید که تمامی الزامات قبل از نصب را انجام داده‌اید. در این مرحله احتمالاً از شما پرسیده می‌شود که می‌خواهید از نرم‌افزارهای جانبی نیز استفاده کنید یا خیر/
به اینترنت متصل شوید
در صورتی که می‌خواهید به روز رسانی انجام دهید و یا نرم‌افزاری را دانلود کنید حتماً باید به اینترنت متصل باشید.
نحوه نصب و استفاده از هارد دیسک را انتخاب کنید
در این مرحله طریقه نصب سیستم عامل را انتخاب می‌کنید. آیا می‌خواهید از لینوکس به تنهایی استفاده کنید یا در کنار سیستم عامل دیگری؟ آیا می‌خواهید نسخه جدیدی از لینوکس نصب کنید؟
صفحه کلید را طرح بندی کنید و تنظیمات مربوط به کاربر را به پایان برسانید
برای سیستم عامل خود یک صفحه کلید طراحی کنید و علاوه بر این نام کاربری و رمز عبور دلخواه خود را نیز اضافه کنید.
چه کسانی بیشتر از لینوکس استفاده می‌کنند؟
امروزه میلیون‌ها کاربر در سراسر جهان از سیستم عامل لینوکس برای کسب و کارهای خود بهره می‌گیرند. شمار کاربرانی که سیستم عامل لینوکس را بر روی کامپیوتر شخصی خود نصب کرده‌اند روز به روز در حال افزایش است. علاوه بر این کسب و کارها نیز برای پیشبرد اهداف خود به لینوکس متکی هستند. برخی از کاربردهای مهم لینوکس عبارتند از:
گیمینگ و بازی:
روز هزاران بازی جدید که قابل تنظیم و تغییر هستند در لینوکس در دسترس کاربران قرار گرفته است. علاوه بر مزیت اپن سورس بودن و تنظیمات پذیری بسیار بالا، با توجه به اینکه به سخت‌افزار قوی نیاز ندارد، در نتیجه صرفه‌جویی در منابع به بهترین شکل اعمال می‌شود.
سرورها و هاست های لینوکسی:
شاید برای شما این سوال ایجاد شود که هاست لینوکسی چیست؟ وزه شرکت‌های میزبانی وب خدمات خود را با دو نوع سیستم عامل ویندوز و لینوکس در اختیار کاربران قرار می‌دهند. در نتیجه کاربران می‌توانند در انتخاب سیستم عامل کسب و کار خود آزادانه عمل کنند. شما می‌توانید با مراجعه به مقاله تفاوت‌های هاست لینوکسی و هاست وردپرسی در این باره اطلاعات جالبی کسب کنید.
سیستم های امنیتی:
همانطور که گفتیم امنیت در سیستم عامل لینوکس بسیار بالاست و هر کاربر به صورت کامل در برابر هرگونه ویروس و حمله‌ای محافظت می‌شود. در لینوکس هر کاربر باید شناسه کاربری و رمز عبور خودش را داشته باشد و برای دسترسی به مجوز نیاز دارد. علاوه بر این جالب است بدانید توزیع‌های خاصی از لینوکس کاربران را به صورت کامل از هک شدن حفظ می‌کنند.
توسعه نرم افزار:
لینوکس سیستم عاملی است که با استفاده از آن می‌توانید حتی به برنامه نویسی و کد زدن مشغول شوید. این سیستم عامل چندین ابزار برای توسعه نرم‌افزار دارد که آنها نیز متن باز هستند.
جمع بندی
پس از مطالعه این مطلب با سیستم عامل لینوکس و ویژگی‌های مربوط به آن آشنا شدیدو همه قبول دارند که این نرم افزار به خاطر محبوبیت و مفید بودن تاریخ ساز بوده و خواهد شد. شما اینطور فکر نمی‌کنید؟
یکی از چالش‌های اصلی لینوکس این است که افراد بیشتری از آن استفاده کنند. این بدان معنا نیست که در حال حاضر فقط تعداد کمی از افراد از این سیستم عامل استفاده می‌کنند، بلکه به این معناست که از آنجایی که لینوکس بسیار قدرتمند است، افراد بیشتری باید از آن استفاده کنند و از تمام مزایایی که در این نرم افزار رایگان فوق العاده یافت می‌شود بهره مند شوند. اگر در دوراهی انتخاب سیستم عامل مناسب خود هستید، پیشنهاد می‌کنیم مطلب تفاوت هاست لینوکس و هاست وردپرس را مطالعه کنید و نظرات خود را در این باره با ما در میان بگذارید.
سوالات متداول :
- لینوکس چیست؟
لینوکس یک سیستم عامل اپن سورس است که در توزیع‌های متنوعی به دسترس کاربران جهانی قرار می‌گیرد و بر روی طیف وسیعی از کامپیوترهای شخصی و انواع سرورها قابل نصب می‌باشد.
- مشهور ترین توزیع‌های لینوکس کدامند؟
دبیان، ابونتو، سنت او اس (CentOS) از مشهورترین توزیع‌های لینوکس می‌باشد.
- مزایای به کارگیری لینوکس چیست؟
اپن سورس بودن، سازگاری با نرم افزارهای متنوع و امنیت بالا از مزایای به کارگیری سرور لینوکسی می‌باشد.
- هاست لینوکسی با هاست ویندوزی چه تفاوتی دارد؟
تفاوت اصلی این دو نوع‌هاست در سیستم عامل نصب شده بر روی آنها است. همانطور که از نامشان مشخص است بر روی هاست لینوکسی لینوکس، و بر روی هاست ویندوزی ویندوز نصب می‌شود.
سلام به نظرم پشتیبانی دقیق و آسان حرف اول را میزند