Software as a Service یا SaaS چیست؟ از زمان پیدایش کامپیوتر عادت کرده‌ایم که نرم‌افزار بخریم و روی کامپیوتر نصب کنیم. با پیدایش گوشی‌های هوشمند و سیستم‌عامل‌های موبایل، واژه «اپ» وارد ادبیات روزانه زندگی شد؛ اما این اپلیکیشن‌ها با همه مزایایی که دارند بی‌عیب هم نیستند، چراکه به یک مکان و دیوایس محدود هستند. به همین دلیل است که ترند جدیدی در دنیای دیجیتال اتفاق افتاده است تا استفاده از اپلیکیشن‌ها را راحت‌تر از قبل کند.
در این مقاله، SaaS را معرفی می‌کنیم و مزایایش را بررسی می‌کنیم تا دانش کامل‌تری از اپلیکیشن‌های جدید دنیای وب داشته باشید و در صورت نیاز از آنها استفاده کنید.
SaaS چیست؟
SaaS مخفف Software as a Service و یک خدمات ابری است که به‌جای دانلود نرم‌افزار روی دسکتاپ یا شبکه لوکال، از طریق مرورگر اینترنت به یک اپلیکیشن دسترسی پیدا می‌کنید. اپلیکیشن می‌تواند هر چیزی باشد، مثلاً نرم‌افزار آفیس یا ابزارهای ارتباطی و سایر اپلیکیشن‌های کاربردی زیادی که در دسترس هستند.
البته «نرم‌افزار به‌عنوان خدمات» مزایا و معایبی هم دارد. مزایای اصلی شامل قابلیت دسترسی، سازگاری و مدیریت اجرایی است. علاوه بر اینکه مدل این خدمات نسبت به دانلود و نصب سنتی نرم‌افزار، هزینه پیش‌پرداخت کمتری دارد که آن را برای دامنه گسترده‌تری از کسب‌وکارها در دسترس می‌کند. با استفاده از این خدمات برای شرکت‌های کوچک راحت‌تر است که بازارهای جدید کسب کنند تا تأمین‌کنندگان این خدمات هم قدرت بیشتری بگیرند.
عیب اصلی نرم‌افزار به‌عنوان خدمات این است که برای اجرا نیاز به اینترنت دارد که البته باوجود در دسترس بودن بسته‌های اینترنت پرسرعت و ۵G که به‌زودی خواهد آمد، این عیب به مشکل بزرگی تبدیل نخواهد شد. علاوه بر اینکه برخی از اپلیکیشن‌های SaaS حالت آفلاین هم دارند که کارهای ابتدایی را بدون اینترنت انجام می‌دهد.
مزایای SaaS چیست؟
مزایای استفاده از Saas به شرح زیر است:
دسترسی از هر مکان و زمان
یک مزیت بزرگ اپلیکیشن SaaS توانایی اجرا در مرورگر اینترنت است پس فرقی نمی‌کند که چه سیستم‌عاملی استفاده می‌کنید و فارغ از اینکه اپلیکیشن را در ویندوز، مک یا لینوکس استفاده می‌کنید یا حتی روی گوشی هوشمند android یا iOS هستید، اپلیکیشن همچنان در دسترس خواهد بود. این مزیت اپلیکیشن‌های SaaS را به‌شدت کاربردی و مفید می‌کند و دیگر نگران نیستید که سیستم‌عامل یا سایر نرم‌افزارهایتان با اپلیکیشن سازگار نیستند. نه‌تنها این اپلیکیشن‌ها می‌توانند در کامپیوترهای دسکتاپ استفاده شوند بلکه روی گوشی هوشمند و تبلت هم قابل‌استفاده هستند برای اینکه اپلیکیشن‌های SaaS طوری طراحی شده‌اند که موبایل-فرندلی باشند تا در موقعیت‌های مختلف استفاده شوند.
به‌روزرسانی مستمر
مزیت مهم دیگر اپلیکیشن‌های SaaS این است که ازآنجایی‌که در ابرها اجرا می‌شوند، بدون تحت تأثیر قرار دادن روند کاری شرکت به‌روزرسانی می‌شوند. این ویژگی در تضاد با نرم‌افزارهای نصب شده لوکال است که قبل از اینکه به‌روزرسانی عادی اجرا شود، به سازگاری و تست امنیت نیاز دارند.
درنتیجه مدل SaaS از اشتباهات تست کردن هم جلوگیری می‌کند که همیشه روند توسعه نرم‌افزار را کم‌سرعت می‌کنند و دسترسی به ویژگی‌های جدید را برای کاربران با تأخیر مواجه می‌کنند. از طرف دیگر به‌روزرسانی امنیتی بلافاصله اجرا می‌شود که برخلاف نرم‌افزارهای لوکال است که شاید تا مدت‌ها در مقابل حملات سایبری بی‌دفاع باشند تا واحد آی تی روند تست را تمام کند.
عدم نیاز به سخت‌افزار
یکی از نقاط قوتی که باعث فروش خدمات SaaS می‌شود عدم نیاز به سخت‌افزار است که سرمایه‌گذاری ابتدایی ندارد. نرم‌افزارهای لوکال نه‌تنها به سازگاری کامپیوترهای لوکال احتیاج دارند بلکه گاهی اوقات نیاز به سرور اضافه و یا سوئیچ شبکه دارند که شاید به‌عنوان سرمایه‌گذاری عمومی در تجهیزات آی تی ضروری باشند تا نرم‌افزار را در کل کسب‌وکار پشتیبانی کنند.
SaaS این نیاز را از میان برمی‌دارد که یعنی حتی کوچک‌ترین کسب‌وکارها هم می‌توانند از طریق اپلیکیشن‌های ابری به ابزارهای نرم‌افزاری دسترسی داشته باشند که قبلاً فقط شرکت‌های بزرگ توان مالی خریدشان را داشتند.
علاوه بر این، SaaS مقیاس‌پذیر است یعنی اگر نیاز دارید تا کاربر بیشتری به خدماتتان اضافه کنید یا گاهی تعداد آنها را کاهش دهید، فقط باید پلن انتخابی را تغییر دهید درحالی‌که در شرایط عادی باید برای توسعه سخت‌افزار بیشتری بخرید یا در زمان کاهش خدمات، تجهیزات الکترونیکی گران‌قیمت را در انباری قرار دهید.
دامنه گسترده بازار
تأمین‌کنندگان خدمات می‌توانند اپلیکیشن ابری را به قسمت عمده‌ای از بازار ارائه کنند به‌جای اینکه فقط سگمنت محدودی را هدف قرار دهند. با این کار قیمت‌گذاری ارزان‌تر و قابل‌دسترس‌تر برای انواع کسب‌وکار در هر سایزی ممکن است. کاربران هم می‌توانند خدماتی را که در شرایط عادی در دسترس نیست، داشته باشند بنابراین هم خدمات گسترش پیدا می‌کنند و هم بازده و فرصت‌ها بیشتر می‌شوند.
فضای ذخیره‌سازی
ذخیره‌سازی داده در یک فضای لوکال به سرمایه‌گذاری در خدمات بک آپ قابل‌اعتمادی مانند خدمات ابری نیاز دارد تا هر نوع ازکارافتادن جدی سخت‌افزاری باعث از دست دادن داده نشود؛ اما باوجود SaaS داده به‌صورت مستمر در ابرها ذخیره می‌شود. چیزی که این قابلیت را یک مزیت دوگانه می‌کند تنها جنبه افزونگی نیست بلکه کارکنان می‌توانند بین دستگاه‌ها جابه‌جا شوند بدون اینکه کار یا داده از دست برود. برای اینکه فقط نیاز دارند در یک حساب لاگین کنند و فرقی نمی‌کند از کدام دیوایس لاگین می‌کنند.
آنالتیکس داده
ازآنجایی‌که همه‌چیز در یک پلتفرم متمرکز اجرا می‌شود، داده به‌راحتی جمع‌آوری و آنالیز می‌شود. کسب‌وکارها به گزارش‌ها، ابزارهای اینتلیجنس و تصویرسازی داده دسترسی دارند که دیدگاه باارزشی در مورد عملکرد کسب‌وکار فراهم می‌کند که مدیران را قادر می‌کند روند کار را ساده و پربازده کنند. برای تأمین کننده خدمات هم که فقط با اشتراک پولی اپلیکیشن را در دسترس کاربر قرار می‌دهد، جایی برای نگرانی در مورد استفاده غیرمجاز نیست که در شرایط عادی هزینه زیادی تحمیل می‌کند و به مدل دسترسی و قیمت‌گذاری هم صدمه می‌زند.
خلاصه
SaaS مزایای زیادی ارائه می‌کند که به نفع هر دو طرف تأمین کننده نرم‌افزار به‌عنوان خدمات و کاربر است. باوجودی که برخی شرکت‌ها هنوز هم ترجیح می‌دهند تا خدمات ابری خودشان را راه‌اندازی کنند، دستگاه‌ها و سایتشان را مدیریت کنند و داده‌شان را کنترل کنند اما برای بسیاری از کسب‌وکارهای کوچک SaaS فرصت بزرگی فراهم می‌کند تا توسعه پیدا کنند و ارزش بیشتری برای کارکنان و مشتری ایجاد کنند.
