میکروتیک چیست و چه کاربردی دارد؟ اغلب کسانی که قصد دارند یک شبکه را راه‌اندازی کنند به دنبال پاسخ این سؤال هستند. میکروتیک یک سیستم عامل مبتنی بر لینوکس است و به نام MikroTik RouterOS نیز شناخته می‌شود. با نصب میکروتیک روی سخت‌افزار اختصاصی RouterBOARD یا رایانه‌های مبتنی بر x86 استاندارد می‌توانید سخت‌افزار را به یک روتر شبکه تبدیل کرده و از قابلیت‌های آن استفاده کنید.
در این مطلب از مجله هاست ایران، هر آنچه باید درباره میکروتیک بدانید را به طور کلی مورد بررسی قرار داده‌ایم. با مطالعه موارد ارائه شده بهتر می‌توانید این محصول و نحوه عملکرد آن را مورد بررسی قرار دهید.
تاریخچه میکروتیک
میکروتیک از چه زمانی و با چه محصولی وارد بازار شد؟ این سوالی است که در قدم اول شناخت میکروتیک باید به آن پاسخ دهید. سال‌ها پیش در حدود ۱۹۹۶ میلادی، دو دانشجوی MIT در کشور لاتویا در اروپای شرقی موفق به ارائه این محصول به جهان شدند و سیستم عامل میکروتیک به عنوان محصول اول این برند معرفی شد.
سال ۲۰۰۲ یک برنامه و دستاورد جدید برای شرکت میکروتیک به همراه داشت. در این سال وارد فاز تولید سخت‌افزارهای جدیدی برای سیستم عامل خودش شد، تا پایداری آن را افزایش دهد. روتر میکروتیک همان محصول تولید شده در این سال است و از آن زمان تا به امروز تغییرات قابل توجهی داشته و پیشرفته‌تر شده است.
سیستم عامل میکروتیک
سیستم عامل میکروتیک (Mikrotik RouterOS) مهم‌ترین و اولین محصول این شرکت است. این محصول بر پایه هسته لینوکس ساخته شده و امکان نصب روی کامپیوترهای معمولی خانگی را دارد. جالب است بدانید که سیستم عامل میکروتیک برای رقابت با محصولات و سیستم عامل عرضه شده توسط برند سیسکو ساخته شده و توانست جایگاهش را در بازار جهانی به دست بیاورد.
ویژگی‌های سیستم عامل میکروتیک
سیستم عامل میکروتیک دارای قابلیت‌ها و امکانات مختلفی است و کسانی که قصد دارند از میکروتیک استفاده می‌کنند لازم است که ویژگی‌های این محصول را نیز بررسی کنند. در ادامه برخی از این موارد را جهت شناخت بیشتر ارائه کرده‌ایم.
- مسیریابی (Routing)
- فایروال
- هات اسپات
- Wireless
- DHCP Server
- Nat and Proxy Server
- پشتیبانی از IPv6
- مدیریت کاربران (user management)
- تعادل بار یا Load Balancing
- راه اندازی VPN
- ترجمه آدرس شبکه
روتر میکروتیک چیست؟
روترهای میکروتیک در واقع نرم‌افزارهای تولید شده توسط این شرکت هستند که روی کامپیوتر و سایر تجهیزات استاندارد نصب شده و سخت‌افزار مورد نظر را به یک شبکه تبدیل می‌کنند.
میکروتیک به عنوان یک فایروال، سرویس دهنده و سرویس گیرنده شبکه خصوصی (VPN)، تشکیل دهنده و تقویت کننده کیفیت خدمات پهنای باند، قابل استفاده به عنوان access point و… در شبکه‌های بی‌سیم عمل می‌کند و برای بهبود سطح عملکرد این سیستم عامل، باید برای هر ویژگی ذکر شده، یک مجوز دریافت کنید.
سرور مجازی میکروتیک چیست؟
سرور میکروتیک یا MikroTik VPS که به آن سرور مجازی میکروتیک نیز گفته می‌شود در واقع ماشینی است که از لینوکس پشتیبانی می‌کند و روی آن سیستم عامل میکروتیک نصب شده. این سرور به صورت اختصاصی برای مدیران شبکه سفارشی‌سازی شده و این افراد با توجه به نیازشان این سرورها را تهیه می‌کنند.
معرفی انواع سرور مجازی میکروتیک
پس از پاسخ دادن به سوال میکروتیک چیست؟ نوبت به بررسی سرورهای مجازی میکروتیک می‌رسد. سرور مجازی Mikrotik در دو مدل ارائه شده است. مدل اول شامل سرور مجازی میکروتیک مخصوص سیستم‌های X86 است. مدل‌های MikroTik VX نیز عنوان یکی از محصولات جدید MXroTik مانند SXT، Groove و RouterBoard شناخته می‌شود.
سرورهای مجازی میکروتیک دارای سرعت بالایی بوده و پایداری و قابل اطمینان آن موجب شده که این سرورها عملکرد مناسبی داشته باشند. سرور میکروتیک می‌تواند داده‌ها را سریع‌تر منتقل کند و به عنوان یک روتر قدرتمند شناخته می‌شود. نصب و پیکربندی این سرورها ساده است و هزینه‌های مقرون به صرفه‌ای دارد؛ بنابراین سرورهای مجازی به عنوان یکی از بهترین سرورهای مجازی در نظر گرفته می‌شوند.
نحوه اتصال به سرور مجازی میکروتیک
برای اتصال به سرور مجازی میکروتیک و مدیریت آن می‌توانید از نرم‌افزار وین باکس استفاده کنید. برای این اتصال لازم است که پس از تهیه یا خرید سرور مجازی میکروتیک، IP آدرس را در کادر Connect to برنامه وارد کرده و در قسمت login نام کاربری پیش‌فرض یا admin را وارد کرده و پسوردی که برای سرور تنظیم شده را در بخش password وارد کنید. سپس می‌توانید به سرور مجازی میکروتیک خودتان متصل شوید.
تامین امنیت روترهای میکروتیک
اغلب کسانی که از میکروتیک استفاده می‌کنند می‌خواهند بدانند که آیا روترهای MikroTik بی‌خطر و امن هستند؟ برای جواب دادن به این سؤال باید بدانید که هر سیستم نرم‌افزاری می‌تواند تحت حمله هکرها و نفوذگران قرار بگیرد؛ بنابراین تأمین امنیت روترهای میکروتیک برای کسانی که این محصولات را استفاده می‌کنند ضروری خواهد بود. در ادامه برخی از مواردی که برای امن شدن این روترها باید در نظر داشته باشید را جهت شناخت بیشتر ارائه کرده‌ایم.
- عدم استفاده از نام‌های متداول مانند admin، superadmin، mikrotikadmin و… برای username در میکروتیک
- عدم استفاده از رمزهای عبور ضعیف و ترکیب حروف کوچک و بزرگ و اعداد و علائم برای ساختن پسورد میکروتیک
- عدم فعال کردن remote dns request به طور همیشگی و فعال کردن آن طبق روال و شرایط فایروال
- عدم استفاده از استفاده از شماره پورت‌های پیش‌فرض
- عدم تنظیم کردن رول‌های فایروال
آیا میکروتیک نیاز به لایسنس دارد؟
به طور معمول دستگاه‌های MikroTik با لایسنس از پیش تعیین شده فعال می‌شوند هستند و نیازی به خرید لایسنس جداگانه نخواهید داشت؛ اما، در صورتی که در سیستم‌های X86 سیستم عامل RouterOS نصب کردید، حتماً باید لایسنس میکروتیک را نیز تهیه کنید.
در بازارچه ابری هاست ایران نرم‌افزارهایی مانند Mikrotik به صورت رایگان در دسترس کاربران قرار می‌گیرند و تنها با چند کلیک می‌توانید میکروتیک را فعال کنید. در صورتی که نیاز به تهیه لایسنس نرم‌افزارهای متداول داشته باشید نیز می‌توانید آنها را به صورت ساعتی یا سالیانه از طریق بازارچه ابری هاست ایران تهیه کنید.
معایب سرورهای مجازی میکروتیک
با وجود مزایای متعددی که برای سرورهای مجازی میکروتیک در نظر گرفته شده، اما این سرورها دارای معایب خاصی نیز هستند که شناخت آنها ضروری خواهد بود.
به عنوان اولین گزینه از معایب سرورهای میکروتیک می‌توان به این موضوع اشاره کرد که وقتی سیستم عامل میکروتیک روتر در محیط‌های بسیار بزرگ قرار می‌گیرد، عملکرد مناسبی ندارد. دومین مشکل امنیت پایین این سرورها است و پشتیبانی آنها نیز ممکن است عملکردی که مورد انتظار کاربران است را نداشته باشد.
اما، چون امکان تنظیم سرورهای میکروتیک و بالا بردن امنیت آنها توسط متخصصین شبکه، شرکت‌های زیادی از این سرورهای مجازی استفاده می‌کنند.
سخن پایانی
در این مطلب هاست ایران نیز نکات کلی که درباره میکروتیک چیست؟ را ارائه کردیم و نحوه استفاده از میکروتیک را مورد بررسی قرار دادیم. با این وجود، جهت متخصص شدن در این زمینه لازم است که حتماً آموزش میکروتیک را گذرانده و چندین سال در زمینه شبکه و فراهم کردن زیرساخت‌های لازم برای سرورهای مجازی فعالیت کنید. در این دوره‌ها با تاریخچه میکروتیک، سرور مجازی میکروتیک، سیستم عامل میکروتیک و… آشنا خواهید شد.
