در جستجوی تعریف دیتاسنتر یا مرکز داده، احتمالاً با جزئیات و توضیحات پیچیده‌ای مواجه شده‌اید که پر از اصطلاحات تخصصی فن‌آوری است که ممکن است ذهن شمارا فرا گرفته باشد. به‌طورکلی و به زبان بسیار ساده میتوانید مراکز داده را شبیه به مخازن سوخت در خودروها در نظر بگیرید:
آنها حیاتی‌ترین مؤلفه را در زیرساخت‌های فناوری اطلاعات در خود جای می‌دهند و آن‌هم داده‌هایی هستند که یک سازمان را سرپا نگه‌داشته‌اند، درست مانند مخزن سوخت که حاوی ماده‌ای است که انرژی خودروها را تأمین می‌کند.
دیتاسنتر چیست؟
دیتاسنتر یک مرکز فیزیکی است که داده‌ها و برنامه‌های کاربردی را برای یک سازمان نگهداری می‌کند. این شامل منابع ذخیره‌سازی و محاسباتی متعددی است، ازجمله (سرورها، فایروال‌ها، روترها، سیم‌ها و سوئیچ‌ها و…) است.
گروه بزرگی از سرورهای کامپیوتری تحت شبکه توسط سازمان‌ها برای پردازش، ذخیره‌سازی و توزیع مقادیر زیادی داده استفاده می‌شود. تقریباً برای هر نوع معامله تجاری، تبادل الکترونیکی داده‌ها موردنیاز است. با افزایش تقاضا برای تحویل فوری داده‌ها، مراکز داده به وجود آمدند تا بتوانند افزایش درخواست‌ها را مدیریت کنند. در سال‌های اخیر، دیتاسنترها به‌طور قابل‌توجهی تکامل‌یافته‌اند و کارایی و مقیاس را برای استفاده از فناوری‌هایی مانند مجازی‌سازی، رایانش ابری، موبایل و برنامه‌های کاربردی اینترنت اشیا افزایش داده‌اند.
دیتاسنتر برای چه مواردی استفاده می‌شوند؟
معمولاً از دیتاسنتر برای موارد زیر استفاده می‌شود:
- ذخیره و مدیریت داده‌های کاربر برای پشتیبان گیری، دسترسی فوری یا بازیابی
- عملیات تجاری مانند ارسال ایمیل، تراکنش‌ها، ارسال پیامک (IM)، به اشتراک‌گذاری فایل و غیره.
- مدیریت ارتباط با مشتری (CRM)، برنامه‌ریزی منابع سازمانی (ERP) و سایر برنامه‌های کاربردی تجاری برای مدیریت داده‌ها
- برنامه‌های کاربردی داده محور، مانند برنامه‌های تجارت الکترونیک، پایگاه‌های داده، بازی‌ها و غیره.
- سیستم‌های ارتباطی و همکار
- برنامه‌هایی که از داده‌های بزرگ استفاده می‌کنند و به فضای ذخیره‌سازی زیادی نیاز دارند
- راه‌حل‌هایی که برای مدیریت و اصلاح داده‌ها در مکان‌های مختلف نیاز به دسترسی هم‌زمان دارند
یک مرکز داده چگونه کار می‌کند؟
اکنون‌که فهمیدیم دیتاسنتر چیست و اینکه چرا ممکن است به آن نیاز پیدا کنیم، حال نوبت به درک نحوه عملکرد آن است.
یک مرکز داده دارای سه جزء اصلی است:
- ذخیره‌سازی: هر دیتاسنتری دارای دستگاه‌های ذخیره‌سازی است که در آن سرورهایی است که در قفسه‌های مرکز داده چیده شده‌اند تا ارزشمندترین دارایی اکوسیستم دیجیتال خود یعنی داده‌ها را در خود نگه‌دارند.
- شبکه: تعداد زیادی از دستگاه‌های شبکه مانند روترها، سوئیچ‌ها، فایروال‌ها، کابل‌ها و غیره، چندین مرکز داده را به هم متصل می‌کنند تا انتقال داده‌ها و اتصال بی‌عیب و نقص را در سراسر سیستم فراهم کنند.
- کاربردها: استفاده بهینه از دستگاه‌های ذخیره‌سازی و شبکه را تضمین می‌کند و درعین‌حال راهی برای اتصال و ارتباط با اجزای ذخیره‌سازی و شبکه فراهم می‌کند.
سپس این اجزای اصلی زیرساخت مرکز داده با سیستم‌های کنترل محیطی، سیستم‌های کاهش خطر، منبع تغذیه و سایر اجزای پشتیبانی ترکیب می‌شوند تا بدون وقفه در سرویس‌کار کنند.
مطالب مرتبط: کاربرد استاندارد DCAS
مرکز داده از چه چیزی تشکیل‌شده است؟
دیتاسنتر در اشکال و اندازه‌های مختلف وجود دارند. ترجیحاً، آنها در مکانی مستحکم قرار می‌گیرند که معمولاً از عوامل محیطی زیادی در امان است و شامل موراد زیر است:
- سرورها
- شبکه‌سازی
- ذخیره‌سازی
- کاربردها و نرم‌افزار
- کابل‌کشی
- زیرساخت
- خنک‌کننده
- نیروی پشتیبان
مطالب مرتبط: استاندارد DCAS
تفاوت‌های عمده بین مراکز داده سنتی و مدرن (ابری) چیست؟
مراکز داده نیز در دو نوع مدرن (ابری) و سنتی وجود دارند که تفاوت عمده آنها شامل موارد زیر است:
- در یک مرکز داده سنتی، داده‌ها بر روی سرورهای سخت‌افزار فیزیکی ذخیره می‌شوند، درحالی‌که یک مرکز داده مدرن داده‌ها را در فضای ابری ذخیره می‌کند.
- شرکت‌هایی که سخت‌افزار و ترتیبات شبکه را در یک مرکز داده سنتی نگهداری و به‌روز می‌کنند، باید این هزینه‌ها را خودشان پوشش دهند. از سوی دیگر، هزینه‌های مرکز داده مدرن مبتنی بر ابر توسط یک ارائه‌دهنده خدمات مرکز داده جهانی پوشش داده می‌شود. یک ارائه‌دهنده خدمات مرکز داده جهانی یک شرکت شخص ثالث است که منابع سرور ابری را به مشاغل اجاره می‌دهد و هزینه‌های نگهداری و تعمیرات را پوشش می‌دهد.
- یک سیستم دیتاسنتر سنتی از یک شبکه داخلی سازمانی برای اطمینان از زمان و دسترسی شبانه‌روزی استفاده می‌کند. در مقابل، دسترسی به اکوسیستم مرکز داده ابری/چند ابری/لبه‌ای به اتصال اینترنت شما متکی است، البته زمانی که از مرکز داده به‌عنوان راه‌حل خدماتی استفاده می‌کنید.
- در راه‌اندازی مرکز داده سنتی، انتقال داده‌ها پرهزینه، زمان‌بر و دربرگیرنده خطرات امنیتی است، درحالی‌که برای یک سیستم مدرن که از ابر استفاده می‌کند، مهاجرت مرکز داده آسان‌تر و امن‌تر است.
- استقرار مراکز داده سنتی به‌اندازه استقرارهای مدرن ایمن و مقیاس‌پذیر نیست.
زیرساخت مرکز داده – استانداردها چیست؟
ابزارهای تحویل شبکه و برنامه‌های کاربردی متعددی وجود دارند که برای ایجاد یک دیتاسنتر در سطح سازمانی کنار هم قرارگرفته‌اند. رایج‌ترین استاندارد زیرساخت مرکز داده ANSI/TIA-942 است که چهار سطح مرکز داده را تعریف می‌کند:
- مرکز داده سطح ۱
- مرکز داده سطح ۲
- مرکز داده سطح ۳
- مرکز داده سطح ۴
- مراکز داده سطح ۱ برای سایت‌های اصلی هستند و باید از داده‌ها در برابر نقض داده‌های فیزیکی با محدودیت‌های متعدد محافظت کنند. منابع سطح ۱ یک مسیر غیر اضافی را دنبال می‌کنند و از اجزای مرکز داده تک‌ظرفیتی در شبکه استفاده می‌کنند.
- مراکز داده سطح ۲ به دلیل داشتن اجزای ظرفیت اضافی، ترتیبات ایمنی فیزیکی بهتری دارند. این زیرساخت سایت، درست به‌عنوان یک مرکز داده سطح ۱، می‌تواند با استفاده از یک مسیر توزیع غیر زائد کار کند.
- مراکز داده سطح ۳ باید امنیت کامل داده‌ها و برنامه‌های موجود در آن را تأمین کنند. چندین مسیر توزیع مستقل و اجزای با ظرفیت اضافی در زیرساخت مرکز داده سطح ۳ استفاده می‌شود تا اطمینان حاصل شود که تغییر آنها بر شبکه تأثیر نمی‌گذارد.
- مرکز داده سطح ۴ به‌طور خاص برای اطمینان از عدم وجود خطا طراحی‌شده است. سطح فوق‌العاده تحمل خطا و افزونگی آن از طریق قرار دادن اجزای متعدد با ظرفیت اضافی و مسیرهای توزیع مستقل به دست می‌آید. مقیاس‌پذیری بالا، مدیریت آسان و زمان ناچیز ازکارافتادن از مزایای این معماری دیتاسنتر سازمانی است.
چرا به دیتاسنتر نیاز داریم؟
تقاضا برای فضای ذخیره‌سازی، قدرت پردازش و اطلاعات به‌طور تصاعدی در حال افزایش است و شرکت‌ها باید بتوانند از این راه پیروی کنند تا بتوانند نیازهای مشتریان خود را ارائه دهند و پاسخگو باشند. در بسیاری از موارد، مدل‌های تجاری مدرن شرکت بر روی مراکز داده به‌عنوان پایه یا «کارخانه تولید» برای خدماتی که شرکت ارائه می‌دهد، ساخته می‌شوند. در ایران تعداد زیادی دیتاسنتر وجود دارد که در مقاله ای جداگانه میتوانید لیست بهترین دیتاسنتر های ایران را مشاهده نمایید.
به‌عنوان‌مثال، شرکت‌هایی مانند فیس‌بوک، اپل، eBay، آمازون و لینکدین همگی به مراکز داده برای ارائه خدمات و محصولات اصلی به مشتریان خود وابسته هستند. بدون دیتاسنتر، شرکت‌ها یا به‌سادگی نمی‌توانند وجود داشته باشند یا خود را در معرض خطر از دست دادن درآمد و تأثیر منفی بر رضایت مشتری قرار می‌دهند.
