طراحی UX یکی از پرطرفدارترین طراحی‌هایی است که البته نیاز به دانش و تجربه فراوانی دارد تا بتوان نتایج خوبی را به دست آورد. یکی از مهم‌ترین دانش‌هایی که برای طراحی تجربه کاربری هر محصولی باید داشته باشید، توانایی درک و بررسی User Flow است. جریان کاربری به طراحان کمک می‌کند تا کاربران ما را بهتر بشناسند و رفتارهای آنها را درک و پیش‌بینی کنند و بدین طریق محصولات را متناسب با رفتارهای کاربران هدف، طراحی خواهند کرد.
جریان کاربری (User Flow)، جریان تجربه کاربری (UX Flow) یا همان نمودار جریان (Flowcharts)، نموداری است که مسیر کاملی که یک کاربر در طی استفاده از محصول می‌پیماید، مشخص می‌کند. جریان کاربری، حرکت کاربر را در محصول مسیریابی کرده و تمام گام‌هایی که وی در محصول برمی‌دارد، از ابتدا تا انتها تعیین خواهد کرد.
در این مقاله به بررسی جنبه‌های مختلفی از User Flow می‌پردازیم تا بدانیم جریان کاربری به چه معناست و چگونه در فرآیند طراحی مورد استفاده قرار می‌گیرند.
در ابتدا بهتر است به تعریفی از جریان کاربری بپردازیم تا بیشتر با آن آشنا شویم.
جریان کاربری یا User Flows چیست؟
راه‌های بسیاری وجود دارد که کاربر در زمان برقراری ارتباط با یک محصول، می‌تواند آنها را بپیماید. جریان کاربری، نمایش بصری یا حتی نوشتاری محصول به صورت دیجیتال است که به هنگام استفاده از وب‌سایت یا اپلیکیشن، مورد استفاده قرار می‌گیرد. نمودار جریان (Flowchart) از زمانی آغاز می‌شود که کاربر اولین ارتباط خود را با محصول برقرار می‌کند، به‌عنوان مثال، صفحه اصلی، یکی از صفحات ورود و مواردی از این قبیل. انتهای نمودار نیز زمانی است که فعالیت کاربر در محصول به پایان می‌رسد، به‌عنوان مثال انجام خرید یا ایجاد یک حساب کاربری. نمایش این فرآیند به طراحان این امکان را می‌دهد تا تجربه کاربری محصولات را ارزیابی و بهینه کنند و بدین طریق، میزان نرخ تبدیل آن را نیز افزایش دهند.
در نمودار جریان بالا، هر تصمیمی که در سفر کاربر در محصول گرفته می‌شود، توسط یک گره نشان داده‌شده است. ویژگی هر گره توسط اشکال هندسی مشخص شده که هرکدام فرآیندی خاص را نشان می‌دهد. در این تصویر، شکل لوزی نشان دهندهٔ تصمیمی است که در حال گرفته شدن است و به پیکان‌های «بله» یا «خیر» منتهی می‌شوند. هر مستطیل نیز نشان دهندهٔ وظیفه یا عملکردی است که باید گرفته شود، از جمله، ورود به حساب کاربری یا خرید.
مقاله مرتبط: ٦ نکته مهم در طراحی جریان کاربری
اکنون باید بدانیم که جریان کاربری در طراحی ما چه نقشی داشته و ضرورت استفاده از آن برای چیست.
چرا به User Flows در طراحی تجربه کاربری نیاز داریم؟
اکنون که متوجه شدیم جریان کاربری چیست، می‌توانیم به بررسی فواید آنها در فرآیند طراحی خود بپردازیم. مطالعه جریان کاربری یک وب‌سایت یا اپلیکیشن، مشخص خواهد کرد که آیا طراحی شما برای محصولی جدید و یا طراحی مجدد محصولی قدیمی، کاربردی است یا خیر. اینکه آیا با ایجاد چنین طرحی، محصول مورد نظر به هدف خود برای جذب کاربر بیشتر خواهد رسید.
ایجاد و بررسی جریان کاربری در موارد بسیاری، مفید بوده و کمک زیادی به ما خواهند کرد. این موارد عبارت‌اند از:
-
ایجاد رابط کاربری قابل‌درک
فایده عمده طراحی به طریقی که کاربر بتواند مسیر دلخواه ما را در محصول طی کند و سریعاً به هدف اصلی برسد، افزایش قابلیت محصول برای متقاعد کردن مشتری به خرید یا ثبت‌نام در آن محصول است. فایده دیگر آن، افزایش راحتی استفاده از محصول و پلتفرم آن است، چرا که باید مطمئن شد زمان کاربر برای یافتن هدف مورد نظر خود تلف نخواهد شد. البته چندین مسیر برای کاربر وجود خواهد داشت تا بتواند به این هدف دست یابد. جریان کاربری، مسیرهای ممکن را چنان به تصویر می‌کشد تا طراحان بتوانند به راحتی بازده طراحی خود را بررسی و ارزیابی کنند.
-
ارزیابی طراحی‌های از قبل ایجاد شده
ایجاد نمودار جریان برای محصولاتی که از قبل ایجاد شده‌اند، مشخص خواهد کرد که چه عناصری کاربردی هستند، چه عناصری هیچ کاربردی ندارند و کدام موارد نیاز به بهبود دارند. این نمودار به شما کمک خواهد کرد تا دلیل متوقف شدن کاربران را از ادامه جستجو در نقاط مختلف محصول یافته و راه‌حل آنها را نیز بیابید. اینکه آیا هر صفحه از وب‌سایت، مسیری برای راهنمایی کاربر به صفحات دیگر دارد؟ الگوی هر صفحه قابل‌درک است؟ با بررسی جریان کاربری، متوجه خواهید شد که کاربر این قابلیت را دارد تا تمام فرآیندهای لازم را در محصول، بدون صرف زمان اضافی طی کند یا خیر.
-
معرفی محصول به کاربران یا همکاران خود
جریان کاربری یا همان User Flows به راحتی میزان جریان کاربران را به سمت محصول، برای سرمایه‌گذاران به نمایش درآورده و چشم‌اندازی کلی از نحوه عملکرد طراحی شما در اختیار آنها قرار خواهد داد. آنها از این طریق نیز می‌توانند تمام مراحلی که یک کاربر طی می‌کند تا به مرحله خرید، ثبت‌نام، ورود و غیره برسد، مشاهده و بررسی کنند.
در ادامه مقاله به بررسی انواع نمودار جریان کاربری می‌پردازیم و کاربرد هرکدام را توضیح خواهیم داد.
انواع نمودار جریان کاربری
جریان تجربه کاربری می‌توانند برای انواع رابط کاربری و طراحی سایت بکار روند، اما انواع مشخص نمودارهای جریان کاربری، بسته به طراحی شما از اعتبار بیشتری برخوردار هستند. در این بخش، انواع نمودارهای پرکاربرد برای ترسیم جریان کاربری را بررسی می‌کنیم:
Task Flows
جریان وظایف کاربری، بر روی سفر کاربر در پلتفرم مورد نظر را به هنگام انجام یک فرآیند خاص تمرکز دارد. این نوع نمودار، تنها یک مسیر را از فعالیت‌های کاربر مشخص کرده و شامل شاخه‌های متعددی از مسیرها نخواهد شد. با استفاده از این نمودار می‌توان مسیر سفر همه کاربران را نسبت به یک وظیفه خاص بررسی و تحلیل کرد.
Wire Flows
Wireflows ترکیبی از وایرفریم و نمودار جریان کاربری است. این نمودار، طرح‌بندی هر صفحه را به‌عنوان عناصر درون نمودار بکار می‌گیرد. وایرفریم‌ها به‌تنهایی برای نشان دادن صفحه‌بندی و طراحی هر صفحه کاربرد بسیاری دارند، اما قابلیت ارتباط بین صفحات و میزان ارسال جریان را از طریق رابط کاربری آن صفحه به صفحات دیگر را نشان نمی‌دهند. از آنجایی که تمام عناصر موجود در هر صفحه از یک وب‌سایت یا اپلیکیشن بر روی تجربهٔ کاربران از هر محصول مؤثر است، Wireflows محتوای صفحه را نیز به جریان تجربه کاربری اضافه می‌کند.
جریان کاربری یا User Flows
جریان کاربری یا User flows بر روی روش برقراری ارتباط مخاطبان با محصول شما تمرکز دارد. این نمودار تأکید دارد که ممکن است تمام کاربران، رفتارهایی مشابه را برای انجام فرآیندی نداشته باشند و از طریق مسیرهای متفاوتی برای رسیدن به هدفی مشترک، سفر کنند.
مقاله مرتبط: شخصیت خریدار یا پرسونا چیست؟
شاید شما تمام کاربران را با یک پرسونای مشترک معرفی کنید، اما با استفاده از نمودار جریان کاربری متوجه خواهید شد که افراد، مسیرهای مختلفی را از نقاط شروع متفاوت تجربه می‌کنند، هر چند هدف آنها یکی باشد.
چه زمانی جریان کاربری با فرآیند طراحی تجربه کاربری تطبیق خواهند داشت؟
انواع جریان کاربری در مراحل برنامه‌ریزی برای طراحی و پس از انجام تحقیق در مورد کاربر، با طراحی شما همگام می‌شوند. User flow بخشی از پایه و اساس محصول مورد نظر را تشکیل می‌دهد و می‌تواند منبعی برای دیگر طراحان باشد. پس از اینکه داده‌های خود را از طریق تست کاربر، جمع‌آوری کردید، جریان کاربری به شما برای تعیین تعداد صفحات لازم، ترتیب و محتویات آنها نیز کمک خواهد کرد. نمودارهای جریان می‌توانند برای طراحی‌های از قبل ایجاد شده نیز، ساخته شوند تا از این طریق، تجربه کاربری آن محصول را بهبود بخشیده و مشکلات آن را برطرف کنند.
جریان کاربری جزو یکی از مدارک قابل تحویل شما به مشتری و تیم طراحیتان پس از پایان کار است. ارائهٔ جریان کاربری با جزئیات، می‌تواند به افزایش اعتبار تصمیماتی که برای طراحی هر بخش از محصول گرفته‌اید، کمک کند. هر چند ممکن است در آینده، طراحی به تغییراتی نیاز داشته باشد و بدین ترتیب موارد بیان شده در جریان کاربری نیز نیاز به بازبینی خواهند داشت.
نکات کلیدی
نشانهٔ یک وب‌سایت یا اپلیکیشن موفق، طراحی قابل‌درک آن است. زمانی که کاربران بتوانند به‌راحتی مسیر خود را در رابط کاربری یک محصول بیابند و با هیچ سردرگمی و سختی مواجه نشوند، تمایل بیشتری به خرید از آنجا خواهند داشت و البته مجدد از آن وب‌سایت نیز بازدید خواهند کرد. User flows بهترین ابزار برای هر طراح رابط کاربری است که می‌تواند به وی برای ارزشیابی و میزان کارایی طراحی خلاقانه خود کمک کند. نمودارهای جریان کاربری و جریان تجربه کاربری نیز به اعضای دیگر تیم طراحی کمک می‌کنند تا رابط صفحات ایجاد شده را به راحتی با سرمایه‌گذاران به اشتراک بگذارند. با تهیهٔ ارائه‌ای تصویری از چیزی که قرار است مشتری با آن مواجه شود، مطمئن خواهید شد که کاربر، تجربه‌ای عالی از محصول مورد نظر خواهد داشت.
اگر شما نیز عضوی از طراحان تجربه کاربری هستید، با مطالب گفته شده در این مقاله، کیفیت و اعتبار کار خود را نیز بالا ببرید و نظر کارفرما و سرمایه‌گذاران بیشتری را به خود جلب کنید.
