در دنیای دیجیتال امروزی که وابستگی به اینترنت بیش از هر زمان دیگری احساس می‌شود، نحوه انتقال داده‌ها میان سرورها و کاربران، نقشی کلیدی در بهبود تجربه وب ایفا می‌کند. پروتکل انتقال (HTTP) به عنوان ستون فقرات ارتباطات آنلاین، از زمان معرفی اولیه خود تاکنون دستخوش تغییرات متعددی شده است.
در حالی که HTTP/1.1 سال‌ها به عنوان استاندارد اصلی مورد استفاده قرار می‌گرفت، با رشد روزافزون پیچیدگی وب و افزایش نیاز به سرعت و کارایی بیشتر، تحول آن به HTTP/2 اجتناب‌ناپذیر شد. این نسخه جدید که بهینه‌سازی‌های قابل‌توجهی در کاهش تاخیر و افزایش کارایی دارد، به سرعت مورد پذیرش قرار گرفته، به طوری که تا سال ۲۰۲۲ نزدیک به نیمی از وب‌سایت‌ها به استفاده از آن روی آورده‌اند. در ادامه با بررسی این پروتکل، متوجه خواهید شد که HTTP2 چیست و استفاده از HTTP2 چه مزایا و معایبی را برای شما به همراه خواهد داشت.
HTTP2 چیست؟
HTTP/2 به‌عنوان نسخه تکامل‌یافته پروتکل انتقال، با هدف افزایش کارایی و کاهش مشکلات عملکردی نسخه پیشین، یعنی HTTP/1.1، معرفی شده است. این پروتکل با ایجاد ارتباط پایدارتر و بهینه‌تر، محدودیت‌های ساختاری نسخه قدیمی را کنار زده و امکان پردازش همزمان چندین درخواست را در یک اتصال واحد فراهم می‌کند، ویژگی که تحت عنوان چندگانهسازی (Multiplexing) شناخته می‌شود.
برخلاف HTTP/1.1 که برای هر درخواست جدید نیازمند ایجاد اتصال جداگانه بود، در HTTP/2 تمامی داده‌ها از طریق یک ارتباط واحد انتقال می‌یابند، که این موضوع کاهش سربار شبکه و بهبود سرعت بارگذاری صفحات وب را در پی دارد. علاوه‌بر‌این، استفاده از فشرده‌سازی هدرها، میزان داده‌های رد و بدل شده را کاهش داده و بهره‌وری را افزایش می‌دهد. از دیگر قابلیت‌های کلیدی این پروتکل می‌توان به اولویت‌بندی هوشمند درخواست‌ها اشاره کرد که باعث توزیع بهینه منابع و ارتقای تجربه کاربری در فضای وب می‌شود.
مزایای استفاده از پروتکل HTTP/2 چیست؟
پروتکل HTTP/2 به‌عنوان یک پیشرفت عمده در زمینه انتقال داده‌ها، به طرز چشمگیری کارایی و سرعت انتقال اطلاعات را در وب ارتقا داده است. با استفاده از این پروتکل، بسیاری از مشکلات پیشین در خصوص تأخیر، مصرف بالای پهنای باند و سرعت بارگذاری صفحات برطرف شده است.
کاهش تاخیر
یکی از بزرگترین چالش‌ها در زمینه انتقال داده‌ها، تأخیر بالا در بارگذاری صفحات وب است. در پروتکل HTTP/2، با بهره‌گیری از قابلیت ارسال همزمان درخواست‌ها از یک اتصال واحد، زمان لازم برای بارگذاری یک صفحه به طرز قابل‌توجهی کاهش می‌یابد.
به این ترتیب، حتی در شرایطی که صفحه وب شامل منابع متعدد مانند تصاویر و اسکریپت‌های مختلف است، نیازی به ارسال درخواست‌های جداگانه برای هر منبع نیست. این ویژگی به ویژه در زمانی که کاربران انتظار دارند تا تجربه کاربری سریع و بدون وقفه‌ای داشته باشند، از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. همچنین، فرآیند ارسال داده‌ها به‌طور مؤثرتر مدیریت شده و در نتیجه تاخیرات ناشی از بارگذاری کاهش می‌یابد.
افزایش سرعت بارگذاری صفحات
سرعت بارگذاری صفحات برای جلب رضایت کاربران و بهبود تجربه آن‌ها از اهمیت فراوانی برخوردار است. ویژگی Server Push در HTTP/2، که به سرور اجازه می‌دهد منابع موردنیاز را پیش از درخواست کاربر ارسال کند، به شکل قابل‌توجهی زمان بارگذاری صفحات را کاهش می‌دهد.
به این ترتیب، کاربر نیازی ندارد برای هر منبع به‌طور جداگانه درخواست ارسال کند و در نتیجه منابع لازم پیش از بارگذاری کامل صفحه در کش مرورگر ذخیره می‌شوند. این فرآیند باعث می‌شود که کاربر تجربه‌ای سریع‌تر و بی‌وقفه از وب‌سایت‌ها داشته باشد، بدون اینکه در انتظار درخواست‌های متعدد باقی بماند.
بهینه سازی مصرف پهنای باند
در دنیای دیجیتال امروزی، مصرف بهینه از پهنای باند از اهمیت زیادی برخوردار است. HTTP/2 با فشرده‌سازی هدرهای داده و استفاده از پروتکل باینری، به‌طور چشمگیری از میزان داده‌هایی که باید از طریق شبکه منتقل شوند، می‌کاهد. در‌واقع، این فرآیند باعث می‌شود که داده‌ها با حجم کمتری انتقال یابند و پهنای باند در دسترس به شکل کارآمدتری مورد استفاده قرار گیرد.
این ویژگی به‌ویژه در شبکه‌های با سرعت پایین یا شبکه‌های شلوغ که حجم بالای داده می‌تواند موجب کندی ارتباط شود، از اهمیت بالایی برخوردار است. در نتیجه، مصرف پهنای باند بهینه‌تر شده و انتقال اطلاعات به صورت سریع‌تر و کارآمدتری انجام می‌پذیرد.
بهبود تجربه کاربری در موبایل
در دنیای امروز، اکثر کاربران از دستگاه‌های موبایل برای دسترسی به وب استفاده می‌کنند. به دلیل محدودیت‌های پهنای باند و سرعت اینترنت در این دستگاه‌ها، پروتکل HTTP/2 بهینه‌سازی‌هایی را ارائه می‌دهد که باعث می‌شود تجربه کاربری به‌ویژه در موبایل‌ها بهبود یابد.
با کاهش تعداد درخواست‌های جداگانه و استفاده از اتصال‌های پایدارتر و سریع‌تر، کاربران موبایل می‌توانند صفحات وب را سریع‌تر بارگذاری کرده و از تجربه آنلاین روان و بی‌وقفه‌تری برخوردار شوند. این ویژگی‌ها باعث می‌شود که حتی در شبکه‌های با سرعت پایین نیز، کاربران بتوانند به راحتی و بدون تاخیر زیاد از محتوای وب‌سایت‌ها استفاده کنند و تجربه‌ای به‌مراتب بهتر از گذشته داشته باشند.
معایب استفاده از پروتکل HTTP/2 چیست؟
پروتکل HTTP/2 با وجود مزایای قابل توجهی که در افزایش سرعت انتقال داده‌ها و بهبود کارایی وب به ارمغان می‌آورد، معایبی نیز دارد که استفاده از آن را در برخی شرایط با محدودیت‌هایی مواجه می‌سازد.
نیاز به رمزگذاری
یکی از نقاط ضعف پروتکل HTTP/2 الزام به استفاده از رمزگذاری در انتقال داده‌ها است. برای بهره‌برداری از این پروتکل، بسیاری از مرورگرها به‌طور خاص نیاز به استفاده از HTTPS دارند. به عبارت دیگر، ارتباطات باید به‌طور پیش‌فرض رمزگذاری شوند تا از پروتکل HTTP/2 پشتیبانی کنند.
این محدودیت ممکن است مشکلاتی برای وب‌سایت‌هایی که هنوز از نسخه‌های قدیمی‌تر HTTP استفاده می‌کنند یا به دلایل مختلف به‌روزرسانی‌های امنیتی را انجام نداده‌اند، ایجاد کند. علاوه‌بر‌این، راه‌اندازی و مدیریت سیستم‌های امنیتی جدید برای سایت‌های کوچک یا کسب‌وکارهای نوپا ممکن است به هزینه‌ها و پیچیدگی‌های فنی اضافی منجر شود.
سختی در عیب یابی
یکی دیگر از معایب برجسته پروتکل HTTP/2، دشواری در عیب‌یابی مشکلات می‌باشد. استفاده از داده‌های باینری در این پروتکل، فرآیند ردیابی مشکلات را بسیار پیچیده‌تر می‌کند. برخلاف نسخه‌های قبلی که داده‌ها به‌صورت متنی و قابل خواندن توسط انسان منتقل می‌شدند، داده‌های دودویی موجب می‌شوند که ابزارهای تحلیل شبکه برای شناسایی و تشخیص خطاها با مشکل مواجه شوند.
این موضوع به‌ویژه در شرایطی که خطاها به صورت پراکنده در نقاط مختلف شبکه یا سرور ظاهر شوند، ممکن است مشکلات زیادی را برای تیم‌های فنی ایجاد کند. در نتیجه، برای بررسی مشکلات به ابزارهای پیشرفته و تحلیل‌های پیچیده‌تر نیاز است که می‌تواند زمان‌بر و پرهزینه باشد.
عدم سازگاری برخی سرورها
یکی دیگر از چالش‌های استفاده از HTTP/2، عدم سازگاری با برخی از سرورها است. اگرچه اکثر وب‌سرورها و سیستم‌های مدیریت محتوا از HTTP/2 پشتیبانی می‌کنند، هنوز برخی از سرورهای قدیمی و سیستم‌های موجود از این پروتکل پشتیبانی نمی‌کنند و به استفاده از نسخه‌های قدیمی‌تر HTTP ادامه می‌دهند.
این ناهماهنگی می‌تواند مشکلاتی برای کاربرانی ایجاد کند که قصد دارند از تمامی ویژگی‌های HTTP/2 بهره‌مند شوند. علاوه‌بر‌این، برای وب‌سایت‌هایی که از سرورهای قدیمی استفاده می‌کنند، به‌روزرسانی یا تغییر پیکربندی سرورها به HTTP/2 نیازمند صرف زمان و منابع اضافی است که ممکن است به‌ویژه برای کسب‌وکارهای کوچکتر یا وب‌سایت‌های شخصی، بار اضافی ایجاد کند.
مقایسه پروتکل HTTP/1.1 و HTTP/2
HTTP/2 در مقایسه با HTTP/1.1 پیشرفتهای متعددی را ارائه داده است که منجر به افزایش سرعت انتقال محتوا و بهبود تجربه کاربری شده‌اند. مواردی که باعث ایجاد تفاوت بین پروتکل HTTP/1.1 و HTTP/2 شده است، شامل پروتکل باینری، چندگانهسازی، فشرده‌سازی و افزایش امنیت می‌شود.
| ویژگی | پروتکل HTTP/1.1 | پروتکل HTTP/2 |
| پروتکل باینری | از پروتکل‌های متنی استفاده می‌کند که پهنای باند بیشتری مصرف کرده و پردازش آن‌ها زمان‌بر است. | از فرمت باینری استفاده می‌کند که باعث کاهش مصرف پهنای باند، پردازش سریع‌تر و کاهش خطاها می‌شود. |
| چندگانهسازی | نمی‌تواند چندین درخواست را همزمان در یک اتصال TCP پردازش کند و با مشکل انسداد ابتدای صف مواجه است. | امکان ارسال چندین درخواست به‌طور همزمان از طریق یک اتصال TCP وجود دارد که باعث کاهش تاخیر و افزایش کارایی می‌شود. |
| فشرده‌سازی هدر | هدرها به‌طور جداگانه ارسال می‌شوند که موجب افزایش حجم داده‌ها می‌شود. | با استفاده از HPACK، هدرها فشرده می‌شوند و اطلاعات تکراری حذف می‌گردند که به کاهش تأخیر و مصرف پهنای باند کمک می‌کند. |
| فناوری انتقال داده توسط سرور | مرورگر باید برای هر منبع یک درخواست ارسال کند که منجر به افزایش زمان بارگذاری می‌شود. | سرور می‌تواند منابع موردنیاز را قبل از درخواست کاربر به کش مرورگر ارسال کند و سرعت بارگذاری صفحات را افزایش دهد. |
| امنیت | امکان برقراری ارتباطات غیررمزگذاری‌شده وجود دارد. | تمام ارتباطات HTTP/2 باید از طریق پروتکل‌های رمزگذاری‌شده TLS انجام شود که امنیت کاربران را بهبود می‌بخشد. |
پروتکل باینری (Binary Protocols)
HTTP/2 به‌جای استفاده از متن ساده، داده‌ها را در فرمت باینری ارسال و دریافت می‌کند. این ساختار، پردازش اطلاعات را برای سرورها و کلاینت‌ها ساده‌تر کرده و حجم داده‌های ارسالی را کاهش می‌دهد. برخلاف HTTP/1.1 که وابسته به متن بود و تفسیر آن پیچیدگی بیشتری داشت، این روش باعث افزایش کارایی و کاهش تاخیر می‌شود.
چندگانه سازی (Multiplexing)
HTTP/2 این قابلیت را دارد که چندین درخواست را به‌طور همزمان در یک اتصال واحد پردازش کند. در HTTP/1.1، هر درخواست نیازمند یک ارتباط جداگانه بود که باعث افزایش زمان انتظار می‌شد، اما در نسخه جدید، ارتباط بهینه‌تر و سریع‌تر شده است. این روش موجب کاهش زمان بارگذاری و افزایش بهره‌وری ارتباطات اینترنتی می‌شود.
عکس ۴
فشرده سازی هدر (Header Compression)
در HTTP/2، اطلاعات هدرها با استفاده از الگوریتم‌های پیشرفته فشرده‌سازی کاهش می‌یابد. این کار علاوه‌بر صرفه‌جویی در پهنای باند، باعث افزایش سرعت تبادل داده‌ها نیز می‌شود. در HTTP/1.1، ارسال هدرهای تکراری باعث هدررفت منابع می‌شد، اما در نسخه جدید، این مشکل برطرف شده است.
فناوری انتقال داده توسط سرور (Server Push)
در مقایسه فناوری انتقال داده توسط سرور در پروتکل‌های HTTP/1.1 و HTTP/2، تفاوت‌های چشمگیری مشاهده می‌شود. در HTTP/1.1، هر بار که مرورگر نیاز به دریافت یک منبع دارد، باید یک درخواست جداگانه به سرور ارسال کند، که این امر موجب افزایش تعداد درخواست‌ها و در نتیجه، زمان بارگذاری صفحات می‌شود.
این فرآیند به دلیل ایجاد بار اضافی بر روی سرور و تاخیرهای متوالی در ارتباطات، کارایی را به‌شدت کاهش می‌دهد. اما در HTTP/2، سرور قادر است منابع موردنیاز کاربر را پیش‌بینی کرده و قبل از درخواست‌های واقعی، آن‌ها را به کش مرورگر ارسال کند. این قابلیت باعث می‌شود که مرورگر نیازی به ارسال درخواست‌های متعدد نداشته باشد و داده‌ها از پیش در دسترس قرار گیرند، که در نهایت به بهبود سرعت بارگذاری صفحات و تجربه کاربری سریع‌تر منجر می‌شود.
افزایش امنیت (Increased Security)
پروتکل HTTP/2 به‌طور پیش‌فرض در بستر اتصالات رمزگذاری‌شده اجرا می‌شود. مرورگرها تنها در صورت استفاده از HTTPS اجازه استفاده از HTTP/2 را می‌دهند که این امر موجب افزایش حریم خصوصی و جلوگیری از حملات سایبری می‌شود. در حالی که HTTP/1.1 به‌صورت پیش‌فرض از رمزنگاری استفاده نمی‌کرد، نسخه جدید امنیت بیشتری برای کاربران فراهم می‌آورد.
چگونه از HTTP2 استفاده کنیم؟
اکنون که با مفهوم HTTP/2 و مزایای آن به صورت کامل آشنا شدید، گام بعدی، یادگیری روش پیاده‌سازی این پروتکل در وب‌سایت است. نخستین نکته‌ای که باید مدنظر داشته باشید این است که HTTP/2 به‌عنوان یک قابلیت سروری عمل می‌کند و برای بهره‌برداری از آن، سروری که میزبان وب‌سایت شماست، باید این پروتکل را پشتیبانی کند. ازاین‌رو، در ادامه به نحوه‌ی پیکربندی سرور جهت فعال‌سازی و بهره‌گیری از این فناوری خواهیم پرداخت.
نحوه راه‌اندازی Nginx با پشتیبانی از HTTP2 در Ubuntu 22.04
چنانچه وب‌سرور شما Nginx باشد و سیستم‌عامل سرور نیز بر پایه توزیع Ubuntu 22.04 اجرا شود، می‌توانید برای فعال‌سازی پروتکل HTTP/2، گام‌های زیر را به ترتیب دنبال کنید.
فعال کردن پشتیبانی از HTTP2
در گام نخست، لازم است تنظیمات مربوط به بلوک سرور (Server Block) را جهت بهره‌گیری از HTTP/2 اصلاح کنیم. برای انجام این کار، باید فایل پیکربندی را با یک ویرایشگر متن ویرایش نمایید. در این راهنما، از ویرایشگر Nano به‌عنوان ابزار ویرایش استفاده شده است.
sudo nano /etc/nginx/sites-enabled/your_domain
در این فایل، مقادیری را که به متغیرهای Listen مربوط می‌شوند و بر روی پورت ۴۴۳ تنظیم شده‌اند، جستجو کنید.
listen [::]:443 ssl ipv6only=on; listen 443 ssl;
در بخش نخست خروجی مشاهده‌شده، ارتباطاتی که از پروتکل IPv6 بهره می‌برند مشخص شده‌اند و بخش دوم نیز به کانکشن‌های مبتنی بر IPv4 اختصاص دارد. در این مرحله، باید مقادیر مربوط به دستورالعمل‌های Listen را به‌گونه‌ای اصلاح کنیم که پشتیبانی از HTTP/2 را نیز دربرگیرد.
listen [::]:443 ssl http2 ipv6only=on; listen 443 ssl http2;
اعمال این تغییرات در فایل پیکربندی، به Nginx اطلاع می‌دهد که در صورت پشتیبانی مرورگر کاربر از HTTP/2، ارتباطات را بر اساس این پروتکل برقرار کند.
اکنون تغییرات را ذخیره کرده و از ویرایشگر متن خارج شوید. در ویرایشگر Nano، این فرآیند از طریق فشردن همزمان کلیدهای Ctrl + X، سپس تأیید با Y و در نهایت زدن Enter انجام می‌شود.
فراموش نکنید که پس از هرگونه اصلاح در فایل تنظیمات Nginx، لازم است با استفاده از دستور -t، فایل را بررسی کنید تا از نبود خطاهای نحوی (Syntax Errors) اطمینان حاصل نمایید.
sudo nginx -t
در مرحله‌ی بعد، تنظیمات Nginx را به‌گونه‌ای پیکربندی می‌کنیم که از یک مجموعه رمزنگاری (Cipher Suite) با محدودیت‌های بیشتر بهره ببرد تا سطح امنیتی سرور افزایش یابد.
حذف مجموعه رمزنگاری قدیمی و ناایمن
در این بخش، ابتدا قصد داریم بررسی کنیم که چه روش‌هایی برای افزایش امنیت در HTTP/2 وجود دارد و چگونه می‌توان این تدابیر را به‌درستی پیاده‌سازی کرد. پروتکل HTTP/2 به‌طور پیش‌فرض مجموعه‌ای از Cipher Suiteهای قدیمی و ناایمن را مسدود می‌کند و از استفاده از آن‌ها جلوگیری به عمل می‌آورد. اما اگر بخواهید بدانید که Cipher Suite دقیقاً چه نقشی در ارتباطات اینترنتی، به‌ویژه در HTTP/2، ایفا می‌کند، باید به این نکته توجه کنید که این مجموعه شامل الگوریتم‌هایی است که شیوه رمزنگاری داده‌های در حال انتقال را مشخص می‌کنند.
نحوه تعیین Cipher Suite تا حد زیادی وابسته به تنظیماتی است که هنگام پیکربندی SSL/TLS در Nginx اعمال می‌شود. درصورتی‌که از Certbot برای دریافت گواهی امنیتی خود استفاده کرده باشید، در طی فرآیند نصب، فایلی تحت عنوان /etc/letsencrypt/options-ssl-nginx.conf ایجاد می‌گردد.
این فایل، مجموعه‌ای از رمزنگاری‌هایی را شامل می‌شود که برخی از آن‌ها برای HTTP/2 چندان ایمن محسوب نمی‌شوند. در نگاه اول، شاید ساده‌ترین راهکار این باشد که مستقیماً این فایل را ویرایش کنید، اما در این صورت، Certbot در آینده قادر به به‌روزرسانی صحیح نخواهد بود.
شاید برای شما سوال پیش بیاید، راهکار اصولی‌تر برای ایمن‌سازی HTTP/2 چیست؟ رویکرد پیشنهادی این است که Nginx را طوری تنظیم کنیم که به‌جای استفاده از فایل فوق، از Cipher List اختصاصی و تعریف‌شده توسط خودمان بهره ببرد. برای این کار، ابتدا باید فایل پیکربندی Server Block دامنه خود را باز کنید.
sudo nano /etc/nginx/sites-enabled/your_domain
در این فایل، خطی را که به options-ssl-nginx.conf اشاره دارد، جستجو کنید. سپس، برای غیرفعال کردن آن، یک کاراکتر # در ابتدای خط قرار دهید تا به‌عنوان کامنت در نظر گرفته شود:
include /etc/letsencrypt/options-ssl-nginx.conf; # managed by Certbot
اکنون، درست در زیر خطی که به‌عنوان کامنت قرار داده‌اید، یک خط جدید اضافه کنید. در این مرحله، هدف ما تعیین مجموعه‌ای از Cipher Listهای مجاز است که در ادامه مشخص خواهیم کرد.
ssl_ciphers EECDH+CHACHA20:EECDH+AES128:RSA+AES128:EECDH+AES256:RSA+AES256:EECDH+3DES:RSA+3DES:!MD5;
پس از اعمال تغییرات، فایل پیکربندی را ذخیره کرده و از آن خارج شوید. اگر گواهی‌نامه‌های SSL را خودتان امضا کرده‌اید و آن‌ها را متناسب با نیازهای خود تنظیم کرده‌اید، باید فایل /etc/nginx/snippets/ssl-params.conf را در ویرایشگر متن خود باز کنید تا تغییرات لازم را اعمال نمایید:
sudo nano /etc/nginx/snippets/ssl-params.conf
فایل را در خط زیر بیابید.
ssl_ciphers ECDHE-RSA-AES256-GCM-SHA512:DHE-RSA-AES256-GCM-SHA512:ECDHE-RSA-AES256-GCM-SHA384:DHE-RSA-AES256-GCM-SHA384:ECDHE-RSA-AES256-SHA384;
خط را به مانند نمونه زیر تغییر دهید.
ssl_ciphers EECDH+CHACHA20:EECDH+AES128:RSA+AES128:EECDH+AES256:RSA+AES256:EECDH+3DES:RSA+3DES:!MD5;
پس از اعمال تغییرات، فایل را ذخیره کرده و از ویرایشگر متن خارج شوید. سپس، برای اطمینان از عدم وجود خطاهای نحوی، مجدداً دستور nginx -t را اجرا کنید تا هرگونه Syntax Error احتمالی را شناسایی نمایید.
پس از تکمیل این مرحله و اطمینان از اینکه هیچ‌گونه Syntax Error در دستورات وجود ندارد، با بهره‌گیری از دستور Systemctl، سرور Nginx را دوباره راه‌اندازی کنید تا تغییرات اعمال‌شده فعال شوند.
sudo systemctl reload nginx.service
بررسی فعال بودن HTTP2
حالا برای بررسی فعال بودن HTTP/2، باید روشی برای تست آن پیدا کنیم. برای این کار، می‌توانید از دستور Curl استفاده کرده و با ارسال یک درخواست به سایت، هدرهای مربوطه را مشاهده کنید تا اطمینان حاصل کنید که پروتکل به درستی فعال شده است.
curl -I -L –http2 https://your_domain
با اجرای این دستور، نتایجی مشابه به نمونه زیر برای شما نمایش داده خواهد شد.
Output
HTTP/2 200 Server: nginx/1.18.0 (Ubuntu) Date: Tue, 21 Jun 2022 22:19:09 GMT Content-Type: text/html Content-Length: 612 Last-Modified: Tue, 21 Jun 2022 22:17:56 GMT Connection: keep-alive ETag: “۶۲b24394-264” Accept-Ranges: bytes
در پایان این بخش، قصد داریم بررسی کنیم که چگونه می‌توان از مرورگر کروم برای بررسی فعال بودن HTTP/2 استفاده کرد. ابتدا مرورگر خود را باز کرده و آدرس دامنه مورد‌نظر را وارد کنید. سپس، به ترتیب به مسیر View > Developer > Developer Tools بروید و صفحه را دوباره بارگذاری کنید.
حالا به تب Network بروید، روی ردیف Header که با Name شروع می‌شود راست کلیک کرده و از منوی نمایش داده‌شده، گزینه Protocol را انتخاب کنید.
نحوه راه اندازی Apache
برای شروع، اولین گام در راه‌اندازی Apache، نصب نسخه صحیح این وب‌سرور است. پیشنهاد می‌شود که از نسخه ۲.۴.۱۷ یا بالاتر از Apache استفاده کنید؛ چرا که این نسخه به‌طور کامل از ویژگی‌های جدیدتر مانند HTTP/2 پشتیبانی می‌کند.
در صورتی که نسخه نصب‌شده شما قدیمی‌تر باشد، ممکن است با مشکلاتی در استفاده از این قابلیت‌ها مواجه شوید. برای نصب این نسخه از Apache روی سرور، ابتدا باید از دستورهای موجود در سیستم‌عامل اوبونتو استفاده کنید تا بسته‌ها و منابع لازم دانلود و نصب شوند. پس از نصب، سرور آماده دریافت پیکربندی‌های بعدی خواهد بود.
افزودن مخزن مناسب برای نصب ماژول HTTP/2
پس از نصب Apache، گام بعدی اضافه کردن مخزن‌هایی است که به شما این امکان را می‌دهد تا ماژول HTTP/2 را دریافت و نصب کنید. این مخازن به‌طور خاص برای نسخه‌های جدیدتر آپاچی طراحی شده‌اند و تضمین می‌کنند که ماژول‌ها و بسته‌های مرتبط به‌درستی بارگیری شوند.
برای این کار، دستوراتی در ترمینال وارد می‌کنید که سرور را به مخزن مورد‌نظر متصل کرده و از آنجا نسخه‌های به‌روز Apache را به‌همراه ماژول‌های جدید دریافت خواهید کرد.
به روزرسانی Apache2 از مخزن های جدید
بعد از اضافه کردن مخزن‌های مربوطه، باید Apache2 را به‌روزرسانی کنید. این مرحله ضروری است زیرا ممکن است شما به نسخه‌های قدیمی‌تری از Apache نیاز داشته باشید که قابلیت‌های جدیدتر را پشتیبانی نمی‌کنند. با به‌روزرسانی از مخزن جدید، آخرین نسخه‌ها و ماژول‌های موردنیاز برای فعال‌سازی HTTP/2 در اختیار شما قرار خواهد گرفت.
پس از اجرای دستور به‌روزرسانی، Apache به‌طور خودکار از جدیدترین نسخه‌ها بهره‌مند خواهد شد و آماده فعال‌سازی پروتکل HTTP/2 می‌شود.
فعال سازی پروتکل HTTP/2 به عنوان ماژول Apache
با توجه به اینکه پروتکل HTTP/2 به‌طور پیش‌فرض در Apache فعال نیست، باید آن را به‌طور دستی به‌عنوان یک ماژول فعال کنید. برای این کار، شما باید از دستورهای خاصی استفاده کنید تا ماژول مربوطه در تنظیمات Apache بارگذاری و فعال شود.
به طور کلی، فرآیند فعال‌سازی این پروتکل پیچیدگی خاصی ندارد و تنها نیازمند اضافه کردن چند دستور به فایل پیکربندی Apache است. پس از فعال‌سازی این ماژول، Apache قادر به استفاده از HTTP/2 خواهد بود.
باز کردن فایل پیکربندی هاست مجازی
برای پیکربندی HTTP/2 به‌طور کامل، باید فایل پیکربندی هاست مجازی (Virtual Host) را باز کنید. این فایل معمولاً در مسیر‌های مشخصی مانند /etc/apache2/sites-available/ قرار دارد. در این فایل، می‌توانید تنظیمات مرتبط با هاست و دامنه خود را وارد کنید.
پس از باز کردن فایل پیکربندی، باید به‌دنبال بخش‌های خاصی باشید که مربوط به تنظیمات پروتکل HTTP هستند. این بخش‌ها به شما امکان می‌دهند تا ویژگی‌ها و قابلیت‌های مرتبط با HTTP/2 را برای هاست مجازی خود تنظیم کنید.
افزودن خط کد مربوط به HTTP/2 در پیکربندی VirtualHost
در مرحله بعدی، شما باید خط کدی را به فایل پیکربندی هاست مجازی اضافه کنید که به Apache اعلام می‌کند که از HTTP/2 استفاده کند. این خط کد باید در داخل بخش VirtualHost فایل پیکربندی قرار گیرد.
با اضافه کردن این خط، پروتکل HTTP/2 به‌طور رسمی برای دامنه مورد‌نظر فعال خواهد شد. این تغییرات باید دقیقاً در مکان مناسب وارد شوند تا از ایجاد هرگونه خطا جلوگیری شود.
sudo a2enmod http2
سپس نیاز است HTTP/2 را در virtual host کانفیگ کنیم. پس از باز کردن فایل .conf در virtual host , تغییرات زیر را اعمال کنید.
<virtualhost 192.168.1.1:443=””>
SSLEngine on
SSLCipherSuite ALL:!ADH:!EXPORT56:RC4+RSA:+HIGH:+MEDIUM:+LOW:+SSLv2:+EXP
SSLCertificateFile /etc/ssl/star.example.com.crt
SSLCertificateKeyFile /etc/ssl/star.example.com.key
ServerName “one.example.com”
DocumentRoot “/var/www/html/one”
Protocols h2 http/1.1
CustomLog “/var/log/httpd/one-access.log” combined
ErrorLog “/var/log/httpd/one-error.log”
همچنین نیاز است فیلدهای ServrName , DocumentRoot و فیلدهای مربوط به مسیر فایل‌های گواهی SSL را مطابق با تنظیمات سرور خود کانفیگ کنید.
ذخیره تغییرات و راه اندازی مجدد Apache
پس از اعمال تمامی تغییرات لازم، باید فایل پیکربندی را ذخیره کرده و Apache را مجدداً راه‌اندازی کنید تا تغییرات به‌طور کامل اعمال شوند. این کار می‌تواند با استفاده از دستور systemctl restart apache2 انجام شود. به‌این‌ترتیب، سرور Apache با پیکربندی جدید خود که از پروتکل HTTP/2 پشتیبانی می‌کند، به‌درستی شروع به کار خواهد کرد. پس از این مرحله، وب‌سایت شما آماده است تا از تمامی مزایای HTTP/2 بهره‌مند شود.
تأیید فعال بودن HTTP/2
برای اطمینان از اینکه پروتکل HTTP/2 به‌درستی فعال شده است، می‌توانید از ابزارهای آنلاین مختلفی مانند KeyCDN HTTP/2 Test استفاده کنید. این ابزارها به‌طور دقیق بررسی می‌کنند که آیا درخواست‌های HTTP/2 از سرور شما دریافت می‌شوند یا خیر! با وارد کردن آدرس دامنه خود در این ابزارها، می‌توانید نتایج بررسی را مشاهده کرده و اطمینان حاصل کنید که تمامی تنظیمات به‌درستی انجام شده‌اند.
جمع بندی
پروتکل HTTP/2 با ویژگی‌های پیشرفتهای همچون کاهش تأخیر، بهینه‌سازی مصرف پهنای باند، افزایش سرعت بارگذاری صفحات و بهبود تجربه کاربری در دستگاه‌های موبایل، به‌طور قابل توجهی تجربه وب را ارتقا می‌بخشد. این تغییرات به ویژه در محیط‌های با پهنای باند محدود و یا اتصال‌های کم‌سرعت، منجر به عملکرد بهتری می‌شود.
با این حال، معایب خاصی از جمله نیاز به رمزگذاری برای تامین امنیت، دشواری در عیب‌یابی و عدم سازگاری برخی سرورها، نیز برای استفاده از آن وجود دارد. بنابراین، انتخاب استفاده از HTTP/2 باید با توجه به نیازها و محدودیت‌های خاص هر وب‌سایت و سرور انجام گیرد تا بتوان از مزایای آن بهره‌برداری کرد و چالش‌های موجود را به حداقل رساند. در این مطلب سعی کردیم کامل HTTP2 چیست و چطور از HTTP2 در آپاچی و وب‌سرور Nginx استفاده کنید را بررسی کنیم. امیدواریم این مطلب برای شما مفید واقع شده باشد!
سوالات متداول
آیا استفاده از HTTP/2 امنیت بیشتری را فراهم می‌کند؟
HTTP/2 به خودی خود امنیت را افزایش نمی‌دهد، اما معمولاً با استفاده از گواهی SSL که داده‌ها را رمزگذاری می‌کند، امنیت بهبود می‌یابد.
آیا HTTP/2 با تمام مرورگرها سازگار است؟
اکثر مرورگرهای مدرن مانند کروم، فایرفاکس و سافاری از HTTP/2 پشتیبانی می‌کنند. این پروتکل معمولاً در ارتباطات امن (HTTPS) استفاده می‌شود.
آیا برای استفاده از HTTP/2 نیاز به تغییر در سرور وجود دارد؟
برای استفاده از HTTP/2، سرور باید از این پروتکل پشتیبانی کند. سرورهای محبوب مانند Apache و Nginx از نسخه‌های HTTP/2 پشتیبانی می‌کنند.
