محدود کردن پهنای باند در روتر سیسکو یکی از موضوعات مورد توجه مدیران شبکه محسوب می‌شود. برای انجام این کار می‌توانید از Traffic Shaping استفاده کنید. این روش برای بهینه‌سازی پهنای باند مصرفی در نظر گرفته می‌شود، تا بسته‌هایی که جابجا می‌شوند با تأخیر کمتری به مقصد برسند.
برای اینکه Traffic Shaping به درستی انجام شود، لازم است که مدیر شبکه یک سری دستورالعمل‌ها را اجرا کرده و بسته‌های خاصی را مارک یا علامت‌گذاری کند. در این حالت، با بسته‌های مارک شده برخورد متفاوتی در بستر انتقال داده‌های شبکه صورت می گیرد.
Traffic Shaping چیست؟
Traffic Shaping یا شکل دهی ترافیک، یک روش مدیریت ترافیک شبکه است که در آن، ترافیک شبکه به صورت کنترل شده و با توجه به نیازهای شبکه، تنظیم می‌شود. با استفاده از این روش، می‌توان ترافیک شبکه را به صورت موثر و بهینه مدیریت کرد و از افزایش ترافیک و افزایش زمان پاسخگویی شبکه جلوگیری کرد. در این روش، با تنظیم محدودیت‌هایی بر روی بسته‌های داده، می‌توان ترافیک شبکه را به صورت منظم و با توجه به نیازهای شبکه، تنظیم کرد. به عنوان مثال، با تعیین حداکثر سرعت دانلود و آپلود برای هر کاربر، می‌توان ترافیک شبکه را به صورت موثر و بهینه مدیریت کرد.
چرا از Traffic shaping استفاده کنیم؟
node هایی که در شبکه وجود دارند روی ارسال بسته‌ها نظارت می‌کنند و همین موضوع موجب می‌شود که در صورت افزایش ترافیک بسته‌های ارسالی در شبکه، عملکرد یک node دچار مشکل شده و در کل شبکه اختلال رخ دهد.
Traffic shaping یکی از اصول کیفیت خدمات در شبکه یا QOS است که به مدیر شبکه کمک می‌کند تا روی روند ارسال بسته‌ها نظارت بیشتری داشته باشد و مانع از ایجاد سربار روی node های شبکه و از دسترس خارج شدن شبکه شود.
روش‌های معمول اعمال Traffic shaping
Traffic shaping برای بسترهای مختلف انتقال داده‌ها در شبکه استفاده می‌شود. یکی از این موارد تفکیک ترافیک مبتنی بر اپلیکیشن‌ها است. در این روش مدیر شبکه می‌تواند پهنای باند متعلق به یک اپلیکیشن خاص را مدیریت کند.
از دیگر موارد استفاده این روش می‌توان به مدیریت ترافیک در voip، جهت کاهش ارسال صدا با تاخیر اشاره کرد. در این حالت مدیر شبکه می‌تواند با مارک کردن بسته‌های ارسالی در زمان مصرف بیش از حد پهنای باند، اولویت بیشتری به بسته‌های حاوی صدا دهد و ارسال سایر بسته‌های غیر ضروری را به تاخیر بیندازد.
مدیریت ترافیک بر اساس مسیر ارسال بسته‌ها را نیز می‌توان با کمک Traffic shaping انجام داد. در این حالت، مدیر شبکه می‌تواند node های ارسال کننده بسته و node های دریافت کننده هر بسته را مشخص کند، تا بسته‌های ارسالی به node مشخص شده تحویل داده شود.
همچنین بخوانید : آموزش اتصال به سرور مجازی ویندوز از طریق ریموت دسکتاپ
نحوه عملکرد در Traffic shaping
برای محدود کردن پهنای باند در روتر سیسکو با Traffic Shaping لازم است که از فرمان traffic-shape در مد واسط (interface) یا زیر واسطی (Subinterface) که برای اعمال محدودیت در نظر گرفته شده استفاده کنید. دستور group در این حالت برای اعمال محدودیت روی برخی از آدرس‌های IP خاص استفاده می‌شود و bps یا نرخ متوسط (average rate) را باید بر حسب بیت بر ثانیه محاسبه کنید.
دستور کلی اعمال این محدودیت در شبکه به صورت زیر است.
traffic-shape rate bps
or
traffic-shape group acl-index bps
در صورتی که قصد داشته باشید Traffic Shaping را روی یک sub interface سرعت ۲ مگابیت در ثانیه برای دانلود و ۱ مگابیت بر ثانیه برای آپلود ست کنید، نیاز به دستور زیر خواهید داشت. پس از نوشتن این دستور و زدن کلید اینتر، تغییرات مد نظرتان در شبکه اعمال می‌شود.
interface GigabitEthernet0/0.621
encapsulation dot1Q 621
ip address 192.168.1.1 255.255.255.0
rate-limit input 1024000 192000 384000 conform-action transmit exceed-action drop
traffic-shape rate 2048000 51200 51200 1000
اگر قصد اعمال محدودیت روی دانلود بسته‌های با حجم بیشتر و کمتر از ۵۱۲ کیلو باید داشته باشید، لازم است که ابتدا یک اکسس لیست برای مشخص کردن آدرس‌های IP نیمه پایین و یک اکسس لیست برای مشخص کردن آدرس‌های IP نیمه بالایی تعیین کنید. این آدرس‌ها به عنوان آدرس آی پی مقصد بسته‌ها در نظر گرفته می‌شوند. دستور کلی که برای محدود کردن این بسته‌ها لازم است به صورت زیر خواهد بود.
access-list 100 permit ip any 192.168.1.0 0.0.0.127
access-list 101 permit ip any 192.168.1.128 0.0.0.127
برای اعمال این اکسس لیست‌ها روی sub interface مورد نظر نیاز به اعمال دستور زیر خواهید داشت.
interface GigabitEthernet0/0.621
encapsulation dot1Q 621
ip address 192.168.1.1 255.255.255.0
rate-limit input 1024000 192000 384000 conform-action transmit exceed-action drop
traffic-shape group 100 1536000 38400 38400 1000
traffic-shape group 101 512000 12800 12800 1000
سخن پایانی
هر شبکه‌ای پهنای باند مشخصی دارد و ارسال بسته‌های بیش از حد در شبکه می‌تواند موجب از دسترس خارج شدن آن شود. برای اینکه بتوانید بسته‌های ارسالی در شبکه برای اپلیکیشن ها و… را مدیریت کنید، لازم است که محدود کردن پهنای باند در روتر سیسکو با Traffic Shaping را بلد باشید.
با اعمال دستوراتی که برای محدودیت پهنای باند توسط Traffic Shaping در نظر گرفته شده است، این امکان را دارید که در ارسال بسته‌های خاصی تاخیر بیندازید و اولویت را به بسته‌های دیگر بدهید، یا اینکه برای ارسال بسته‌ها زمان‌بندی و ساختار خاصی در نظر بگیرید، تا تعداد بسته‌های ارسالی در مبدا و مقصد با هم تطابق داشته باشد. امیدواریم این مقاله برای شما مفید واقع شده باشد می توانید برای مشاهده سایر مقالات مجله هاست ایران را مشاهده نمائید.
سؤالات متداول
۱) چرا Traffic Shaping مهم است؟
برای اینکه روی ترافیک ارسال در شبکه و استفاده بهینه از پهنای باند نظارت داشته باشید، لازم است که محدودیت‌هایی را روی نحوه ارسال بسته‌ها با کمک دستورات Traffic Shaping اعمال کنید.
۲) روش محاسبه مقدار پهنای باند توسط Wireshark چگونه است؟
اگر ویژگی شکل‌دهی ترافیک در شبکه فعال باشد می‌توانید با مانیتور کردن بسته‌های ارسالی در شبکه در جهت خروجی outbound direction روی روتر WAN مقدار پهنای باند شبکه را محاسبه کنید.
