سرمایه‌گذاری جمعی (Crowdfunding) چیست؟

سرمایه‌گذاری جمعی یا Crowdfunding یک روش برای افزایش سرمایه از طریق کمک‌های دوستان، خانواده، مشتریان و افراد سرمایه‌گذار است. این رویکرد به تلاش جمعی یک مجموعه بزرگ از افراد- عمدتاً آنلاین و از طریق شبکه‌های اجتماعی و پلتفرم‌های کراودفاندینگ – و تکیه به شبکه‌هایشان برای در معرض دید قرار گرفتن و جذب افراد بیشتر اطلاق می‌شود.

تفاوت سرمایه‌گذاری جمعی با سایر روش‌های تأمین سرمایه چیست؟

سرمایه‌گذاری جمعی اساساً در جهتی مخالف با رویکردهای رایج تأمین مالی کسب‌وکار قرار دارد. به‌صورت سنتی، اگر شخصی می‌خواهد برای راه‌اندازی یک کسب‌وکار یا عرضه محصول سرمایه خود را افزایش دهد، باید ابتدا بیزنس پلن خود را آماده کند، تحقیقات بازار را انجام دهد، نمونه‌های پیش تولید را بسازد و سپس ایده نهایی را به سرمایه‌گذاران یا مؤسسات ارائه دهد.

این منابع تأمین سرمایه شامل بانک‌ها، سرمایه‌گذاران فرشته و شرکت‌های سرمایه‌گذاری هستند و گزینه‌ها در اینجا به چند بازیگر کلیدی محدود شده‌اند. این روش افزایش سرمایه مانند یک قیف است که کارآفرین و ایده‌اش در پایان گسترده و سرمایه‌گذار در پایان بسته قرار دارد. اگر این قیف در زمان مناسب به فرد سرمایه‌گذار یا شرکت سرمایه‌گذاری مناسب ارائه نشود، نتیجه چیزی جز هدر رفت زمان و پول نخواهد بود.

مقاله مرتبط: جذب سرمایه جمعی (crowdfunding) با جمع سپاری (crowdsourcing)چه تفاوتی دارد؟

اما از طرف دیگر، پلتفرم‌های سرمایه‌گذاری جمعی یا Crowdfunding می‌توانند پایانی بر این قاعده باشند. این پلتفرم‌ها فضایی برای ایجاد، نمایش و به اشتراک‌گذاری منابع را در اختیار فرد کارآفرین قرار می‌دهند و این رویکرد می‌تواند به میزان قابل‌توجهی رویکرد سنتی گفته شده را ساده‌سازی و روان کند.

در شیوه سنتی، کارآفرینان باید ماه‌ها بین شبکه شخصی خود بگردند، سرمایه‌گذاران بالقوه را بررسی کنند و برای دیدار با سرمایه‌گذاران وقت بگذارند و از جیب خود پول خرج کنند؛ اما با روش سرمایه‌گذاری جمعی، کارآفرینان مسیر ساده‌تری برای ملاقات با شرکای علاقه‌مند پیش رو خواهند داشت و این رویکرد راه‌های بیشتری برای رشد کسب‌وکار را در اختیار آن‌ها قرار می‌دهد. از سرمایه‌گذاری چند هزار دلاری برای حقوق برابر گرفته تا کمک ۲۰ دلاری در ازای عرضه اولیه محصول یا سایر پاداش‌ها.

مزایای روش سرمایه‌گذاری جمعی

از امکان رویارویی با تعداد بسیار بیشتری از سرمایه‌گذاران گرفته تا گزینه‌های افزایش سرمایه منعطف، روش سرمایه‌گذاری جمعی در برابر روش سنتی تأمین سرمایه مزیت‌های بیشتری دارد. در ادامه فقط تعدادی از مزایای بسیار زیاد روش Crowdfunding ذکر شده است.

۱- دسترسی

با استفاده از پلتفرم سرمایه‌گذاری جمعی مانند Fundable، کارآفرینان به هزاران سرمایه‌گذار معتبر دسترسی خواهند داشت و می‌توانند با این سرمایه‌گذاران وارد تعامل شوند و کمپین‌های افزایش سرمایه خود را با آن‌ها به اشتراک بگذارند.

۲- ارائه

با ایجاد یک کمپین سرمایه‌گذاری جمعی، کارآفرینان می‌توانند در سطوح بالا مواردی از کسب‌وکار خود مانند تاریخچه، تراکنش‌ها، پیشنهاد‌ها، بازار قابل‌دسترس، پیشنهاد ارزش و بسیاری دیگر از موارد را ببینند و با حذف موارد اضافی، یک بسته قابل‌هضم و آسان‌فهم را در اختیار سرمایه‌گذار قرار دهند.

۳- روابط عمومی و بازاریابی

از آغاز یک کمپین تا پایان آن، کارآفرینان می‌توانند کمپین‌ خود را از طریق شبکه‌های اجتماعی، خبرنامه‌های ایمیلی و سایر تاکتیک‌های بازاریابی آنلاین تبلیغ کنند. همان‌طور که خود آفرین و شاید سایر رسانه‌ها فرآیند افزایش سرمایه را پوشش می‌دهند، کارآفرینان می‌توانند از این فرصت استفاده کرده و یک ترافیک قابل‌توجه را به سایت یا سایر منابع هدایت کنند.

۴- اعتبار سنجی کانسپت

ارائه کردن یک کانسپت یا کسب‌وکار به تعداد زیادی از افراد فرصتی عالی برای اعتبار سنجی و اصلاح پیشنهاد ارائه شده را فراهم می‌کند. وقتی‌که سرمایه‌گذاران بالقوه علاقه خود را ابراز می‌دارند و شروع به پرسیدن سؤال می‌کنند، کارآفرینان می‌توانند ببینند آیا چیزی از قلم افتاده که ممکن است باعث افزایش علاقه سرمایه‌گذاران شود یا خیر.

۵- بهره‌وری

یکی از بهترین نکات در مورد سرمایه‌گذاری جمعی آنلاین، توانایی آن در متمرکز کردن و ساده‌سازی تلاش‌های افزایش سرمایه است. با ایجاد یک پروفایل جامع، کارآفرینان می‌توانند تمام سرمایه‌گذاران احتمالی و بالقوه را در یکجا داشته باشند و نیاز به دنبال کردن هرکدام از آن‌ها به‌صورت جداگانه با حداقل می‌رسد.

مقاله مرتبط: مدیریت مالی را در استارتاپ ها بیاموزید

بنابراین به‌جای کارهایی مانند چاپ کردن اسناد، کاغذبازی‌ها و آپدیت کردن دستی موارد لازم که زحمت‌ها را بیشتر می‌کنند، کارآفرینان می‌توانند تمام موارد موردنیاز را به‌صورت آنلاین و در یک فرمت قابل‌دسترس ارائه دهند و درنهایت زمان آزاد بیشتری برای راه‌اندازی کسب‌وکار به‌جای افزایش سرمایه در اختیار داشته باشند.

انواع سرمایه‌گذاری جمعی

سرمایه‌گذاری جمعی اساساً چهار نوع اصلی دارد:

۱- جمع‌آوری پول مبتنی بر کمک‌های مالی

به‌صورت کلی، در روش جمع‌آوری پول مبتنی بر کمک‌های مالی فرد یا موسسه‌ای که اقدام به دادن پول می‌کند درازای آن هیچ بازگشت مالی را انتظار ندارد. ازجمله برخی از موارد این نوع Crowdfunding می‌توان به جمع‌آوری پول برای جبران و التیام فجایع رخ داده، مؤسسات خیریه، مؤسسات غیرانتفاعی و پرداخت صورت‌حساب‌های پزشکی اشاره کرد.

۲- جمع‌آوری پول مبتنی بر پاداش

در روش جمع‌آوری پول مبتنی بر پاداش، افراد در ازای دریافت پاداشی که اغلب محصول یا سرویس ارائه شده از سوی شرکت است، اقدام به تأمین مالی می‌کنند. هرچند که در این روش به شخصی که اقدام به تأمین مالی کرده یک پاداش یا مزیت اعطا می‌شود، اما Crowdfunding مبتنی بر پاداش را می‌توان زیرمجموعه‌ای از روش جمع‌آوری پول مبتنی بر کمک‌های مالی دانست؛ زیرا که هیچ بازگشت مالی یا عایدی خاصی برای شخص در پی ندارد.

۳- سرمایه‌گذاری جمعی مبتنی بر ارزش‌افزوده

برخلاف روش‌های مبتنی بر کمک‌های مالی و پاداش، در این روش افراد سرمایه‌گذار می‌توانند در ازای پولی که می‌دهند بخشی از سهام شرکت را دریافت کنند. به‌عنوان صاحبان سهام، مشارکت‌کنندگان بازده مالی سرمایه‌گذاری خود را دریافت می‌کنند و درنهایت از طریق سود یا توزیع به بازگشت سرمایه خود می‌رسند.

مقاله مرتبط: شتاب‌دهنده‌ها و مراکز رشد چگونه باعث توسعه استارت‌آپ‌ها می‌شوند؟

روش سرمایه‌گذاری جمعی مبتنی بر ارزش‌افزوده بیشتر برای شرکت‌هایی مناسب است که می‌خواهند پول بیشتری از شرکت‌هایی که روش جمع‌آوری پول مبتنی بر پاداش را انتخاب می‌کنند به دست آورند. این شرکت‌ها معمولاً به دنبال سرمایه‌هایی بیش از ۵۰ هزار دلار هستند و به‌اندازه کافی تأییدیه اجتماعی یا تراکنش مالی داشته‌اند که به حامیان خود انگیزه بدهند و حتی بخشی از سهام شرکت خود را به آن‌ها واگذار کنند.

طبیعت روش کراودفاندینگ مبنی بر ارزش‌افزوده باعث شده که این رویکرد نسبت به رویکرد تأمین مالی مبتنی بر پاداش به نسبت رویکرد درگیرانه‌تری باشد. همچنین لازم است اضافه کنیم که این روش تأمین سرمایه یک روش نسبتاً جدید است و قوانین آن توسط نهادهای مربوطه در حال تکامل هستند، بنابراین استفاده از آن ممکن است کمی پیچیده باشد.

۴- تأمین سرمایه مبتنی بر قرض دادن

در روش تأمین سرمایه مبتنی بر قرض دادن، کارآفرینان می‌توانند سرمایه خود را از طریق وام‌هایی افزایش دهند و سپس در یک برنامه زمانی معین و با نرخ بهره از پیش تعیین شده، این وام را به وام‌دهنده بازپرداخت کنند. کمپین‌های دریافت وام معمولاً زمان کوتاه‌تری برای به نتیجه رسیدن نیاز دارند و بیشتر برای کارآفرینانی مناسب هستند که نمی‌خواهند فوراً در ازای دریافت پول بخشی از استارت‌آپ خود را به دیگران واگذار کنند.